Uporabnik:PMG/a

Coureagous

'''HMS ''Courageous''''' was the [[lead ship]] of the {{sclass|Courageous|battlecruiser|0}} [[cruiser]]s built for the [[Royal Navy]] during the [[First World War]]. Designed to support the [[Baltic Project]] championed by the [[First Sea Lord]], [[John Fisher, 1st Baron Fisher|John Fisher]], the ship was very lightly armoured and armed with only a few heavy guns. ''Courageous'' was completed in late 1916 and spent the war patrolling the [[North Sea]]. She participated in the [[Second Battle of Heligoland Bight]] in November 1917 and was present when the German [[High Seas Fleet]] surrendered a year later.

HMS Courageous okręt prototypowy krążowników liniowych typu Courageous zbudowany dla Royal Navy w czasie I wojny światowej. Przeznaczony do wspierania ??projektu bałtyckiego?? forsowanego przez ???pierwszego lorda admiralicji??? Johna Fishera, okręt był bardzo lekko opancerzony i uzbrojony w jedynie kilka dział najcięższego kalibru. Został ukończony pod koniec 1916 roku i spędził wojnę patrolując Morze Północne. Uczestniczył w ???bitwie??? w listopadzie 1917 i był obecny podczas poddania się floty niemieckiej rok później.

''Courageous'' was [[decommission (ship)|decommissioned]] after the war, but rebuilt as an [[aircraft carrier]] during the mid-1920s. She could carry 48 aircraft compared to the 36 carried by her [[sister ship|half-sister]] {{HMS|Furious|47|2}} on approximately the same tonnage. After recommissioning she spent most of her career operating off [[Great Britain]] and [[Ireland]]. She briefly became a training carrier, but reverted to her normal role a few months before the start of the [[Second World War]] in September 1939. ''Courageous'' was torpedoed and sunk in the opening weeks of the war, going down with more than 500 of her crew.

"Courageous" został wycofany ze służby po wojnie, przebudowano go na lotniskowiec w połowie lat 20. XX wieku. Mógł przenosić 48 samolotów (o 12 więcej w porównaniu do półsiostrzanego HMS "Furious" przy mniej więcej tej samej wyporności. Po powtórnym wejściu do służby spędził większość czasu operując w pobliżu Wielkiej Brytanii i Irlandii. Był krótko lotniskowcem szkolnym, ale został przywrócony do normalnej służby bojowej kilka miesięcy przed wybuchem II wojny światowej. Lotniskowiec został storpedowany i zatopiony w pierwszych tygodniach wojny, zatonął wraz z ponad 500 członkami załogi.

Projekt i budowa

During the First World War, [[Admiral]] Fisher was prevented from ordering an improved version of the preceding {{Sclass|Renown|battlecruiser}}s by a wartime restriction that banned construction of ships larger than [[light cruiser]]s in 1915. To obtain ships suitable for the doctrinal roles of battlecruisers, such as scouting for fleets and hunting enemy raiders, he settled on ships with the minimal armour of a light cruiser and the armament of a battlecruiser. He justified their existence by claiming he needed fast, shallow-draught ships for his Baltic Project, a plan to invade Germany via its Baltic coast.<ref name=b03>Burt 1986, p. 303</ref><ref>Roberts, pp. 50–51</ref>

W czasie I wojny światowej admirałowi Fisherowi nie udało się zamówić ulepszonej wersji krążowników liniowych typu Renown z powodu ograniczeń wojennych, które zabraniały budowy okrętów większych niż krążownik lekki w 1915. By otrzymać okręty zdolne do pełnienia zadań krążowników liniowych, takich jak zwiad dla floty oraz polowanie na wrogie raidery, admirał ???naciskał??? na zaprojektowanie okrętów z opancerzeniem krążownika lekkiego i uzbrojeniem krążownika liniowego. Usprawiedliwiał ich istnienie twierdząc że potrzebuje szybkich okrętów o małym zanurzeniu do swojego projektu bałtyckiego czyli inwazji na Niemcy przez Bałtyk.

''Courageous'' had an [[length overall|overall length]] of {{convert|786|ft|9|in|m|1}}, a [[beam (nautical)|beam]] of {{convert|81|ft|m|1}}, and a [[draft (ship)|draught]] of {{convert|25|ft|10|in|m|1}} at [[deep load]]. She displaced {{convert|19180|LT|t}} at load and {{convert|22560|LT|t|0}} at deep load.<ref name=r65>Roberts, pp. 64–65</ref> ''Courageous'' and her sisters were the first large warships in the Royal Navy to have geared [[steam turbine]]s. To save design time, the installation used in the light cruiser {{HMS|Champion|1915|2}}, the first cruiser in the navy with geared turbines, was simply replicated for four turbine sets. The [[Parsons Marine Steam Turbine Company|Parsons]] turbines were powered by eighteen [[Yarrow Shipbuilders|Yarrow]] small-tube [[water-tube boiler|boilers]]. They were designed to produce a total of {{convert|90000|shp|lk=in|0}} at a working pressure of {{convert|235|psi|kPa kg/cm2|0|abbr=on|lk=on}}. The ship reached an estimated {{convert|30.8|kn|lk=in}} during [[sea trial]]s.<ref>Roberts, pp. 71, 76, 79</ref>

"Courageous" miał długość całkowitą ???, szerokość ?? i zanurzenie ??? przy wyporności ????. Miał wyporność ??? i ???. Krążownik wraz z okrętami siostrzanymi były pierwszymi dużymi okrętami Royal Navy wyposażonymi w turbiny parowe. By zaoszczędzić czas poświęcony na projektowanie powtórzono rozwiązanie zastosowane na krążowniku lekkim HMS "Champion, pierwszym krążowniku brytyjskiej marynarki wyposażonym w turbiny z przekładniami, przystosowane do zastosowania w kombinacji czterech zestawów turbin. Turbiny Parsonsa były napędzane przez osiemnaście kotłów ??drobnorurkowych?? Yarrow. Maszynownia była zaprojektowana by dawać moc 90 000 shp przy ciśnieniu roboczym 235 psi. Okręt osiągnął zakładaną prędkość 20,8 węzła w czasie prób morskich.

The ship was designed to normally carry {{convert|750|LT|t|0}} of [[fuel oil]], but could carry a maximum of {{convert|3160|LT|t|0}}. At full capacity, she could steam for an estimated {{convert|6000|nmi|-1}} at a speed of {{convert|20|kn}}.<ref name=b06>Burt 1986, p. 306</ref>

Okręt został zaprojektowany w taki sposób by normalnie przewozić 750 ton paliwa płynnego, ale maksymalnie mógł przewozić 3160 ton. Przy pełnych zapasach mógł przepłynąć około 6000 mil z prędkością 20 węzłów.

''Courageous'' carried four [[BL 15 inch Mk I naval gun|BL 15-inch Mk I]] guns in two twin hydraulically powered [[gun turret]]s, designated 'A' and 'Y' from front to rear. Her secondary armament consisted of eighteen [[BL 4 inch Mk IX naval gun|BL 4-inch Mk IX guns]] mounted in six manually powered mounts.<ref name=b06/> The mount placed three [[Breech-loading weapon|breeches]] too close together, causing the 23 loaders to get in each other's way, and preventing the intended high rate of fire.<ref>Burt 1986, p. 294</ref> A pair of [[QF 3 inch 20 cwt|QF 3-inch 20 cwt]]<ref group=Note>"cwt" is the abbreviation for [[hundredweight]], 30 cwt referring to the weight of the gun.</ref> [[Anti-aircraft warfare|anti-aircraft]] guns were fitted abreast the [[mainmast]] on ''Courageous''. She mounted two submerged [[torpedo tube|tubes]] for [[British 21 inch torpedo|21-inch torpedoes]] and carried 10 torpedoes for them.<ref name=b06/>

Krążownik był uzbrojony w cztery działa kal. ????? w dwóch podwójnych, hydraulicznie poruszanych wieżach artyleryjskich, mających oznaczenie 'A' i 'Y'. Jego artyleria średniego kalibru składała się z osiemnastu dział kal . ???? zamontowanych w sześciu ręcznie poruszanych wieżach. Jednak wieża była zaprojektowana w taki sposób, że działa były umieszczone zbyt blisko siebie, co powodowało że 23 osoby obsługi wchodziły sobie w drogę, co zmniejszało zakładaną wysoką szybkostrzelność. Para dział ???? przeciwlotniczych była zamontowana w ???pobliżu??? głównego masztu okrętu. Jednostka była także wyposażona w dwie podwodne wyrzutnie torped kal. ??? i zapas 10 torped.

Pierwsza wojna światowa

[[Laid down]] on 26 March 1915, ''Courageous'' was launched on 5 February 1916 and completed on 4 November. During her [[sea trial]]s later that month, she sustained structural damage while running at full speed in a rough [[head sea]]; the exact cause is uncertain.<ref name=r54>Roberts, p. 54</ref> The forecastle deck was deeply buckled in three places between the [[Glossary of nautical terms#B|breakwater]] and the forward turret.<ref>Burt 1986, p. 309</ref> In addition the side plating was visibly buckled between the forecastle and upper decks. Water had entered the submerged torpedo room and rivets had sheared in the [[angle iron]]s securing the deck armour in place.<ref>Burt 1986, pp. 309, 313</ref> The ship was stiffened with {{convert|130|LT|t|0}} of steel in response.<ref name=r54/> As of 23 November 1916, she cost £2,038,225 to build.<ref>Burt 1986, p. 307</ref>

Stępkę okrętu położono 26 marca 1915, zwodowano go 5 lutego 1916, jednostkę ukończono 4 listopada 1916. W czasie prób morskich w tym samym miesiącu okręt odniósł znaczące uszkodzenia strukturalne w czasie rejsu z pełną prędkością na wzburzonym morzu, dokładna przyczyna jest nieznana. ???Pokład przedniej nadbudówki??? został wgięty w trzech miejscach pomiędzy łamaczem fal i pierwszą wieżą. Woda dostała się do pomieszczenia podwodnych wyrzutni torped, ???naruszone zostały także spawy w ????kątownikach??? przytrzymujących na miejscu pancerz pokładowy. Okręt został wzmocniony przy pomocy 130 ton stali. Według stanu z 233 listopada 1916 koszt okrętu wyniósł 2 038 225 funtów.

Upon commissioning, ''Courageous'' was assigned to the 3rd Light Cruiser Squadron of the [[Grand Fleet]]. She became [[flagship]] of the [[1st Cruiser Squadron]] near the end of 1916 when that unit was re-formed after most of its ships had been sunk at the [[Battle of Jutland]] in May.<ref name=p21>Parkes, p. 621</ref> The ship was temporarily fitted as a [[minelayer]] in April 1917 by the addition of mine rails on her quarterdeck that could hold over 200 [[Naval mine|mine]]s, but never actually laid any mines. In mid-1917, she received half a dozen torpedo mounts, each with two tubes: one mount on each side of the [[mainmast]] on the upper deck and two mounts on each side of the rear turret on the [[quarterdeck]].<ref>McBride, p. 109</ref><ref name=b14>Burt 1986, p. 314</ref> On 30 July 1917, Rear-Admiral [[Trevylyan Napier]] assumed command of the 1st Cruiser Squadron and was appointed Acting Vice-Admiral Commanding the Light Cruiser Force until he was relieved on 26 October 1918.<ref name="iwm">{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/1030021223|title=Private papers of Sir Trevylyan Napier|publisher=Imperial War Museum|accessdate=22 November 2011}}</ref>

Po wejściu do służby "Courageous" został przydzielony do 3. Eskadry Krążowników Lekkich Grand Fleet. Pod koniec 1916 został okrętem flagowym 1 Eskadry Krążowników, gdy podjęto decyzję o przebudowaniu jednostki po tym jak większość okrętów tej jednostki zostało zatopionych w czasie bitwy jutlandzkiej w maju 1916. Okręt został tymczasowo przystosowany do pełnienia roli stawiacza min w kwietniu 1917 poprzez zainstalowanie torów minowych, ale nigdy nie stawiał min bojowych. W połowie 1917 okręt otrzymał sześć dwururowych wyrzutni torped: po jednej po obu stronach masztu głównego na górnym pokładzie oraz po dwie podstawy po bokach tylnej wieży na ??półdeku?? . 30 lipca 1917 kontradmirał Trevylyan Napier objął dowództwo 1 Eskadry Krążowników i pełnił obowiązki wiceadmirała dowodzącego Light Cruiser Force do 26 października 1918.

On 16 October 1917, the Admiralty received word of German ship movements, possibly indicating some sort of raid. Admiral [[David Beatty, 1st Earl Beatty|Beatty]], the commander of the Grand Fleet, ordered most of his light cruisers and [[destroyer]]s to sea in an effort to locate the enemy ships. ''Courageous'' and ''Glorious'' were not initially included amongst them, but were sent to reinforce the [[2nd Light Cruiser Squadron]] patrolling the central part of the [[North Sea]] later that day.<ref>Newbolt, pp. 150–51</ref> Two German {{sclass|Brummer|cruiser|0}} [[light cruiser]]s managed to slip through the gaps between the British patrols and destroy a convoy bound for Norway during the morning of 17 October, but no word was received of the engagement until that afternoon. The 1st Cruiser Squadron was ordered to intercept, but was unsuccessful as the German cruisers were faster than expected.<ref>Newbolt, pp. 156–57</ref>

16 października 1917 Admiralicja otrzymała wiadomość o ruchach niemieckich okrętów, które mogły wskazywać na próbę rajdu nieprzyjaciela. Admirał Beatty, dowódca Grand Fleet, nakazał większości swoich krążowników lekkich i niszczycieli wyjść w morze w celu zlokalizowania wroga. "Courageous" i "Glorious" nie były początkowo wśród tych jednostek, ale tego samego dnia zostały wysłane w celu wzmocnienia 2 Eskadry Krążowników Lekkich patrolującej środkową część Morza Północnego. Dwóm niemieckim krążownikom lekkie typu Brummer udało się przejść pomiędzy patrolami brytyjskimi i zniszczyć konwój płynący do Norwegii rankiem 17 października, ale strona brytyjska nie dowiedziała się o tym zdarzeniu do wieczora tego samego dnia. 1 Eskadra Krążowników otrzymała rozkaz przechwycenia wroga, ale nie wypełniła go, gdyż niemieckie krążowniki były szybsze niż podejrzewano.

Druga bitwa pod Helgolandem

Throughout 1917 the Admiralty was becoming more concerned about German efforts to sweep paths through the British-laid [[minefield]]s intended to restrict the actions of the High Seas Fleet and German [[submarine]]s. A preliminary raid on German minesweeping forces on 31 October by light forces destroyed ten small ships. Based on intelligence reports, the Admiralty allocated the 1st Cruiser Squadron on 17 November 1917, with cover provided by the reinforced [[1st Battlecruiser Squadron (United Kingdom)|1st Battlecruiser Squadron]] and distant cover by the [[battleship]]s of the [[1st Battle Squadron]], to destroy the [[minesweeper (ship)|minesweeper]]s and their light cruiser escorts.<ref>Newbolt, pp. 164–65</ref>

W 1917 roku Admiralicja była coraz bardziej zaniepokojona niemieckimi wysiłkami mającymi na celu oczyszczenie przejść w brytyjskich polach minowych, które zostały położone w celu ograniczania ruchów niemieckiej floty liniowej i Ubootów. Wstępny rajd na niemieckie siły trałowce 31 października przeprowadzony przez siły lekkie zniszczył dziesięć małych jednostek. Bazując na danych wywiadu 17 listopada 1917 Admiralicja przydzieliła 1 Eskadrę Krążowników do zniszczenia niemieckich trałowców i krążowników lekkich eskorty. Bliższą osłonę zapewniała atakującym okrętom brytyjskim 1 Eskadra Krążowników liniowych, a dalszą eskortę pancerniki z 1 Eskadry Bojowej.

The German ships—four light cruisers of II Scouting Force, eight destroyers, three divisions of minesweepers, eight ''sperrbrecher''s (cork-filled trawlers) and two other trawlers to mark the swept route—were spotted at 7:30 am<ref group=Note>The times used in this article are in [[Coordinated Universal Time|UTC]], which is one hour behind [[Central European Time|CET]], which is often used in German works.</ref> ''Courageous'' and the light cruiser {{HMS|Cardiff|D58|2}} opened fire with their forward guns seven minutes later. The Germans responded by laying an effective [[smoke screen]]. The British continued in pursuit, but lost track of most of the smaller ships in the smoke and concentrated fire on the light cruisers. ''Courageous'' fired 92 fifteen-inch shells and 180 four-inch shells during the battle,<ref>Campbell, p. 67</ref> and the only damage she received was from her own [[muzzle blast]].<ref>McBride, p. 115</ref> One fifteen-inch shell hit a gun shield of the light cruiser {{SMS|Pillau}} but did not affect her speed. At 9:30 the 1st Cruiser Squadron broke off their pursuit so they would not enter a minefield marked on their maps; the ships turned south, playing no further role in the battle.<ref>McBride, pp. 110–12</ref>

Siły niemieckie składały się z czterech krążowników lekkich należących do II Sił Zwiadowczych, ośmiu niszczyciel, trzech dywizjonów trałowców, ośmiu sperrbrecherów (wypełnionych korkiem trawlerów) i dwóch innych trawlerów (których zadaniem miało być oznaczenie trasy trałowania). Zostały one spostrzeżone o 7:30 rano "Courageous" i krążownik lekki HMS "Cardiff" otworzyły ogień ze swoich dziobowych dział siedem minut później. Niemcy odpowiedzieli położeniem efektywnej zasłony dymnej. Brytyjczycy kontynuowali pościg, ale stracili trop większości małych jednostek w zasłonie dymnej i skoncentrowali ogień na krążownikach lekkich. "Courageous" wystrzelił w czasie bitwy 92 pociski piętnastocalowe i 180 pocisków czterocalowych. Jedyne uszkodzenia jakie odniósł były spowodowane podmuchem od wystrzałów własnych dział. Jeden pocisk piętnastocalowy trafił osłonę działa krążownika lekkiego SMS "Pillau" ale nie wpłynął na jego szybkość. O 9:30 1 Eskadra Krążowników przerwała pościg by nie wpłynąć na pole minowe zaznaczone na ich mapach. Okręty zawróciły na południe i nie odegrały już żadnej roli w bitwie.

After the battle, the mine fittings on ''Courageous'' were removed, and she spent the rest of the war intermittently patrolling the North Sea. In 1918, short take-off platforms were fitted for a [[Sopwith Camel]] and a [[Sopwith 1½ Strutter]] on both {{convert|15|in|mm|adj=on}} turrets.<ref>Campbell, p. 66</ref> The ship was present at the surrender of the German High Seas fleet on 21 November 1918.<ref name=b14/> ''Courageous'' was placed in reserve at [[Rosyth]] on 1 February 1919 and she again became Napier's flagship as he was appointed Vice-Admiral Commanding the Rosyth Reserve until 1 May,<ref name=iwm/> The ship was assigned to the Gunnery School at [[HMNB Devonport|Devonport]] the following year as a turret drill ship. She became flagship of the Rear-Admiral Commanding the Reserve at Devonport in March 1920.<ref>Burt 1986, p. 315</ref> Captain [[Sidney Meyrick]] became her [[Flag Captain]] in 1920.<ref>{{cite web|url=http://www.kcl.ac.uk/lhcma/locreg/MEYRICK.shtml|title=MEYRICK, Sir Sidney Julius (1879–1973), Admiral|publisher=Liddell Hart Centre for Military Archives|accessdate=22 November 2011}}</ref>

Po bitwie ???tory minowe??? na krążowniku zostały zdemontowane. Resztę wojny okręt spędził nieregularnie patrolując Morze Północne. W 1918 na obu wieżach dział kal. ??? mm zamontowano krótkie platformy startowe dla samolotów Sopwith Camel i Sopwith 1½ Strutter. Okręt był obecny w czasie kapitulacji niemieckiej ??Hochseeflotte?? 21 listopada 1918. "Courageous" został przesunięty do rezerwy 1 lutego 1919 w Rosyth. ???1 maja został okrętem flagowym wiceadmirała Napiera, gdy ten został dowódcą Rezerwy Rosyth???. w 1920 okręt został przydzielony do szkoły artyleryjskiej w Devonport jako okręt ćwiczebny dla artylerzystów szkolących się w obsłudze wież artyleryjskich. Okręt został jednostką flagową kontradmirała dowodzącego rezerwą w Devonport w marcu 1920. ???Komandor porucznik Sidney Meyrick został jego dowódcą w 1920.

Okres międzywojenny

Przebudowa

The [[Washington Naval Treaty]] of 1922 severely limited capital ship tonnage, and the Royal Navy was forced to scrap many of its older battleships and battlecruisers. However, the treaty allowed the conversion of existing ships totalling up to {{convert|66000|LT|t|0}} into aircraft carriers, and the ''Courageous'' class's combination of a large hull and high speed made these ships ideal candidates. The conversion of ''Courageous'' began on 29 June 1924 at Devonport.<ref>Burt 1993, pp. 273, 285</ref> Her fifteen-inch turrets were placed into storage and reused during the Second World War for {{HMS|Vanguard|23|6}}, the Royal Navy's last battleship.<ref>Parkes, p. 647</ref> The conversion into an aircraft carrier cost £2,025,800.<ref name="Times48414" />

Traktat waszyngtoński z 1922 znacznie ograniczył tonaż największych jednostek służących w znaczących flotach świata. Royal Navy była zmuszona zezłomować wiele starszych pancerników i krążowników liniowych. Jednak traktat zezwalał na konwersję istniejących jednostek o wyporności 66 000 ton na lotniskowce. Okręty typu Courageous cechujące się dużym kadłubem i wysoką prędkością maksymalną były idealnymi kandydatami. Konwersja "Courageous" rozpoczęła się 29 czerwca 1924 w Devonport. Działa kal. ???? zostały umieszczone w magazynie i użyte ponownie w czasie II wojny światowej do uzbrojenia ostatniego pancernika Royal Navy - HMS"Vanguard". Konwersja na lotniskowiec kosztowała 2 025 800 £.

The ship's new design improved on her half-sister HMS ''Furious'', which lacked an [[Glossary of nautical terms#I|island]] and a conventional [[funnel]]. All superstructure, guns, torpedo tubes, and fittings down to the main deck were removed. A two-storey hangar, each level {{convert|16|ft|1}} high and {{convert|550|ft|m|1}} long, was built on top of the remaining hull. The upper hangar level opened onto a short [[Flight_deck#Early flight decks|flying-off deck]], below and forward of the main flight deck. Two {{convert|46|x|48|ft|m|adj=on|1}} lifts were installed fore and aft in the flight deck. An island with the [[bridge (nautical)|bridge]], flying control station and funnel was added on the starboard side, since islands had been found not to contribute significantly to turbulence. By 1939 the ship could carry {{convert|34500|impgal|l USgal}} of petrol for her aircraft.<ref>Friedman, pp. 103, 105–06</ref>

Projekt okrętu zawierał ulepszenia w stosunku do półsiostrzanego HMS "Furious", który nie był wyposażony w wyspę i konwencjonalny komin. Na przebudowywanym okręcie zdemontowano nadbudówki, działa, wyrzutnie torped, i całe wyposażenie powyżej głównego pokładu. Dwupoziomowy hangar (każdy poziom o wysokości ??? i długości ???) został zbudowany na pozostawionym kadłubie. Górny hangar był zakończony krótkim pokładem startowym umieszczonym na dziobie - poniżej i bliżej przodu w stosunku do głównego pokładu startowego. Dwie windy o rozmiarach ??? X ??? zamontowano na dziobie i rufie pokładu startowego. Wyspa z mostkiem, pomieszczeniem kontroli lotów i kominem została dodana na prawej burcie, gdyż przekonano się że wyspa nie powoduje znaczącego zwiększenia turbulencji. Do 1939 okręt przewoził zapas ??? litrów paliwa lotniczego.

''Courageous'' received a [[Dual purpose gun|dual-purpose]] armament of sixteen [[QF 4.7 inch Mk VIII naval gun|QF 4.7-inch Mk VIII]] guns in single HA Mark XII mounts. Each side of the lower flight deck had a mount, and two were on the quarterdeck. The remaining twelve mounts were distributed along the sides of the ship.<ref>Burt 1993, pp. 274–78</ref> During refits in the mid-1930s, ''Courageous'' received three quadruple Mk VII mounts for {{convert|40|mm|in|1|adj=on}} [[QF 2 pounder naval gun|2-pounder "pom-pom"]] [[anti-aircraft gun]]s, two of which were transferred from the battleship {{HMS|Royal Sovereign|05|2}}. Each side of the flying-off deck had a mount, forward of the 4.7-inch guns, and one was behind the island on the flight deck. She also received four water-cooled [[Vickers .50 machine gun|.50-calibre Mk III]] anti-aircraft [[machine gun]]s in a single quadruple mounting. This was placed in a [[sponson]] on the port side aft.<ref>Burt 1993, pp. 165, 278, 281</ref>

"Courageous" został wyposażony w szesnaście uniwersalnych dział QF Mk VIII kal. na pojedynczych podstawach HA Mark XII. Były one umieszczone: na każdej burcie jedno na pokładzie lotniczym oraz dwa na ???quarterdecku.??? Pozostałe dwanaście podstaw było rozmieszczonych wzdłuż burt . W czasie przebudowy w połowie lat 30 lotniskowiec otrzymał trzy czterodziałowe podstawy Mk VII dla dział przeciwlotniczych 40 mm ("pom-pom"). Dwie podstawy zostały przeniesione z pancernika HMS "Royal Sovereign". Po bokach pokładu startowego umieszczono jedną podstawę (przed działami kal. ??), jedną za wyspą. Okręt był także wyposażony w cztery karabiny maszynowe chłodzone wodą kal. 12,7 mm. Były one umieszczone na sponsonie na rufie na lewej burcie.

The reconstruction was completed on 21 February 1928, and she spent the next several months on trials and training before she was assigned to the [[Mediterranean Fleet]] to be based at Malta, in which she served from May 1928 to June 1930. The ship was relieved by ''Glorious'' and refitted from June to August 1930. She was assigned to the [[Atlantic Fleet (United Kingdom)|Atlantic]] and [[Home Fleet]]s from 12 August 1930 to December 1938, aside from a temporary attachment to the Mediterranean Fleet in 1936. In the early 1930s, traverse arresting gear was installed and she received two hydraulic [[aircraft catapult]]s on the upper flight deck before March 1934. ''Courageous'' was refitted again between October 1935 and June 1936 with her pom-pom mounts. She was present at the Coronation [[Fleet Review]] at [[Spithead]] on 20 May 1937 for King [[George VI]]. The ship became a training carrier in December 1938 when {{HMS|Ark Royal|91|2}} joined the Home Fleet. She was relieved of that duty by her half-sister ''Furious'' in May 1939. ''Courageous'' participated in the [[Isle of Portland|Portland]] Fleet Review on 9 August 1939.<ref name=b15>Burt 1993, pp. 281, 285</ref>

Przebudowę zakończono 21 lutego 1928. Kolejne miesiące okręt spędził na próbach i szkoleniach. Następnie został przydzielony do Floty Śródziemnomorskiej bazującej na Malcie. Służył w tej formacji od maja 1928 do czerwca 1930. Okręt został zastąpiony przez lotniskowiec "Glorious" i przechodził remont od czerwca do sierpnia 1930. Następnie był przydzielony do Floty Atlantyckiej i Home Fleet od 12 sierpnia 1930 do grudnia 1938, z tymczasowym przydziałem do Floty Śródziemnomorskiej w 1936. Na początku lat 30. XX wieku na okręcie zamontowano urządzenia hamujące samoloty podczas lądowania. Przed marcem 1934 otrzymał on także dwie hydrauliczne katapulty na górnym pokładzie. "Courageous" przeszedł także kolejny remont pomiędzy październikiem 1935 a czerwcem 1936, ???gdy zamontowano pom-pomy???. Był obecny na koronacyjnym przeglądzie floty w Spithead 20 maja 1937. Okręt został jednostką szkolną w grudniu 1938, gdy HMS "Ark Royal" dołączył do Home Fleet. Okręt został zwolniony z obowiązków szkolnych przez półsiostrzanego "Furious" w maju 1939. "Courageous" uczestniczył w ???przeglądzie floty w Portland??? 9 sierpnia 1939.

Grupa lotnicza

''Courageous'' could carry up to 48 aircraft; following completion of her trials and embarking stores and personnel, she sailed for [[Spithead]] on 14 May 1928. The following day, a [[Blackburn Dart]] of 463 Flight made the ship's first deck landing. The Dart was followed by the [[Fairey Flycatcher]]s of 404 and 407 Flights, the [[Fairey IIIF]]s of 445 and 446 Flights and the Darts of 463 and 464 Flight. The ship sailed for Malta on 2 June to join the Mediterranean Fleet.<ref name="ab" />

"Courageous" mógł przenosić do 48 samolotów. Po ukończeniu prób i załadowaniu zapasów i personelu ???odpłynął do Spithead??? 14 maja 1928. Następnego dnia Blackburn Dard z 463 ??? przeprowadził pierwsze lądowanie na okręcie. Kolejnymi samolotami były Fairey Flycatcher z 404 i 407 ???, Fairey IIIF z 445 i 446 oraz kolejne Dart z 463 i 464. Okręt odpłynął na Maltę 2 czerwca by dołączyć do Floty Śródziemnomorskiej.

From 1933 to the end of 1938 ''Courageous'' carried [[800 Naval Air Squadron|No. 800 Squadron]], which flew a mixture of nine [[Hawker Nimrod]] and three [[Hawker Osprey]] fighters.<ref>Sturtivant, pp. 155, 157–58</ref> [[810 Naval Air Squadron|810]], [[820 Naval Air Squadron|820]] and [[821 Naval Air Squadron|821 Squadrons]] were embarked for reconnaissance and anti-ship attack missions during the same period. They flew the [[Blackburn Baffin]], the [[Blackburn Shark]], the [[Blackburn Ripon]] and the [[Fairey Swordfish]] [[torpedo bomber]]s as well as [[Fairey Seal]] reconnaissance aircraft.<ref>Sturtivant, pp. 197, 200, 243, 247, 250, 252</ref> As a deck landing training carrier in early 1939 ''Courageous'' embarked the [[Blackburn Skua]] and [[Gloster Sea Gladiator]] fighters of [[801 Naval Air Squadron|801 Squadron]] and the Swordfish torpedo bombers of [[811 Naval Air Squadron|811 Squadron]], although both of these squadrons were disembarked when the ship was relieved of her training duties in May.<ref>Sturtivant, pp. 161, 164–65, 203–04</ref>

Od 1933 do końca 1938 na lotniskowcu bazowała 800 Eskadra, która składała się z dziewięciu samolotów myśliwskich Hawker Nimrod i trzech Hawker Osprey. 810, 820 i 821 Eskadry miały zadania rozpoznawcze i zwalczania wrogich jednostek. Latały na samolotach torpedowych Blackburn Baffin, Blackburn Shark, Blackburn Ripon oraz Fairey Swordfish, a także na samolotach zwiadowczych Fairey Seal. Podczas szkolenia z zakresu lądowania na lotniskowcu na początku 1939 na okręcie zagościły samoloty myśliwskie Blackburn Skua i Gloster Sea Gladiator z 801 Eskadry oraz bombowce torpedowe Swordfish z 811 Eskadry. Jednak obie te eskadry zostały wyokrętowane gdy okręt został zwolniony ze służby szkolnej w maju..

Druga wojna światowa i zatopienie

"Courageous" tonie po storpedowaniu przez U-29

''Courageous'' served with the Home Fleet at the start of World War II with 811 and [[822 Naval Air Squadron|822 Squadrons]] aboard, each squadron equipped with a dozen Fairey Swordfish.<ref>Brown, p. 12</ref> In the early days of the war, [[Hunter-killer Group|hunter-killer groups]] were formed around the fleet's aircraft carriers to find and destroy U-boats. On 31 August 1939 she went to her war station at Portland and embarked the two squadrons of Swordfish. ''Courageous'' departed Plymouth on the evening of 3 September 1939 for an [[Anti-submarine warfare|anti-submarine]] patrol in the [[Western Approaches]], escorted by four destroyers.<ref name="ab" /> On the evening of 17 September 1939, she was on one such patrol off the coast of [[Ireland]]. Two of her four escorting destroyers had been sent to help a [[merchant ship]] under attack and all her aircraft had returned from patrols. During this time, ''Courageous'' was stalked for over two hours by {{Ship|German submarine|U-29|1936|2}}, commanded by [[Captain Lieutenant#Germany and NATO|Captain-Lieutenant]] [[Otto Schuhart]]. The carrier then turned into the wind to launch her aircraft. This put the ship right across the [[Bow (ship)|bow]] of the submarine, which fired three torpedoes. Two of the torpedoes struck the ship on her [[Port (nautical)|port side]] before any aircraft took off, knocking out all electrical power, and she [[Capsizing|capsized]] and sank in 20 minutes with the loss of 519 of her crew, including her captain.<ref>Burt 1993, pp. 286–88</ref> The survivors were rescued by the Dutch [[ocean liner]] ''Veendam'' and the British freighter ''Collingworth''. Although the two escorting destroyers counterattacked ''U-29'' for four hours, the submarine escaped.<ref>Blair, pp. 90–91</ref>

"Courageous" służył w składzie Home Fleet w momencie wybuchu wojny, na pokładzie mając 811 i 822 Eskadrę. Każda eskadra składała się z tuzina samolotów Fairey Swordfish. Na początku wojny grupy myśliwskie (ang. hunter-killer group) zostały sformowane w oparciu o lotniskowce floty, by szukać i topić U-booty. 31 sierpnia okręt okręt ???przeszedł do portu??? w Portland i zaokrętował dwie eskadry samolotów Swordfish. Lotniskowiec opuścił Plymouth ???wieczorem??? 3 września w celu przeprowadzenia patrolu przeciwpodwodnego w rejonie określanym jako Western Approaches. Był eskortowany przez cztery niszczyciele. Wieczorem 17 września 1939 znajdował się na patrolu w pobliżu wybrzeży Irlandii. Dwa eskortujące go niszczyciele zostały odesłane w celu pomocy atakowanemu statkowi handlowemu, a wszystkie samoloty wróciły z patrolu. W tym czasie okręt był śledzony od ponad dwóch godzin przez U-29, dowodzonego przez ?? Otto Schuharta. Lotniskowiec skręcił w kierunku pod wiatr by wypuścić samoloty. To spowodowało że znalazł sie przed dziobem okrętu podwodnego, który wystrzelił trzy torpedy. Wie z nich uderzyły w lewą burtę brytyjskiej jednostki zanim którykolwiek z samolotów wzbił się w powietrze. Okręt stracił zasilanie elektryczne, ???przewrócił się na burtę??? i zatonął w ciągu 20 minut. Zginęło 519 członków załogi, w tym kapitan. Rozbitkowie zostali podniesieni z morza przez holenderski liniowiec pasażerski "Veendam" i brytyjski statek handlowy "Collingworth". Pomimo tego że dwa niszczyciele eskorty atakowały U-29 przez cztery godziny, okręt podwodny uciekł wrogowi.

An earlier unsuccessful attack on ''Ark Royal'' by {{ship|German submarine|U-39|1938|2}} on 14 September, and the sinking of ''Courageous'' three days later, prompted the Royal Navy to withdraw its carriers from anti-submarine patrols. ''Courageous'' was the first British warship to be lost in the war; the civilian passenger liner {{SS|Athenia}} had been sunk two weeks earlier.<ref name=r>Rohwer, pp. 1–3</ref> The commander of the German submarine force, Commodore [[Karl Dönitz]], regarded the sinking of ''Courageous'' as "a wonderful success" and it led to widespread jubilation in the [[Kriegsmarine]] (German Navy). Grand Admiral [[Erich Raeder]], commander of the Kriegsmarine, directed that Schuhart be awarded the [[Iron Cross|Iron Cross First Class]] and that all other members of the crew receive the Iron Cross Second Class.<ref>Blair, p. 91</ref>

Wcześniejszy nieudany atak na "Ark Royal" przeprowadzony przez U-39 14 września oraz zatopienie "Courageous" zmusiło Royal Navy do wycofania swoich lotniskowców z patroli przeciwpodwodnych. Krążownik był pierwszym brytyjskim ???? utraconym w wojnie. Cywilny liniowiec pasażerski SS "Athenia" został zatopiony dwa tygodnie wcześniej . Dowódca niemieckich sił podwodnych, ???komodor??? Karl Dönitz uznał zatopienie wrogiego lotniskowca jako "cudowny sukces" i doprowadził do tego ze świętowano je szeroko w całej Kriegsmarine. Admirał wielki Erich Raeder, dowódca Kriegsmarine, nakazał odznaczenie Schuharta Krzyżem Żelaznym Pierwszej Klasy, a pozostałych członków załogi Krzyżem Żelaznym Drugiej Klasy.

Dane techniczne

Jako krążownik liniowy

• Wyporność:
  • 19 180 długich ton (19 490 t) (normalna)
  • 22 560 długich ton (22 920 t) (???deep load?? pełna)
• Długość: 239,8 m
• Szerokość: 24,7 m
• Zanurzenie: 7,9 m
• Moc: 90 000 shp (67 000 kW)
• Napęd: 4 śruby, 4 zestawy turbin, 18 kotłów drobnorurkowych typu Yarrow
• Prędkość: 32 węzłów
• Zasięg: 6 000 mil morskich przy prędkości 20 węzłów
• Załoga: 842 oficerów i marynarzy
• Uzbrojenie
  • 2 × 2 – 381 mm
  • 6 × 3 – 102 mm
  • 2 × 1 – 76 mm
  • 2 × 1 – 533 mm wyrzutnie torped
• Opancerzenie
  • Belt: 2–3 in (51–76 mm)
  • Decks: .75–3 in (19–76 mm)
  • Barbettes: 3–7 in (76–178 mm)
  • Gun turrets: 7–9 in (178–229 mm)
  • Conning tower: 10 in (254 mm)
  • Torpedo bulkheads: 1–1.5 in (25–38 mm)

Jako lotniskowiec

• Wyporność
  • 24 210 długich ton (24 600 t) (normalna)
  • 26 990 długich ton (27 420 t) (deep load)
• Długość:
  • 224,1 m (p/p)
  • 239,8 m (o/a)
• Szerokość: 27.6 m na linii wodnej
• Zanurzenie: 8,5 m
• Moc: 90 000 shp (67 000 kW)
• Napęd: 4 śruby, 4 turbiny parowe Parsonsa, 18 kotłów Yarrow
• Prędkość: 30 węzłów
• Zasięg: 5 860 mil morskich przy prędkości 16 węzłów
• Załoga: 814 + 403 grupa lotnicza (1938)
• Uzbrojenie: 16 × 1 — 120 mm plot
• Opancerzenie:
  • Belt: 2–3 in (51–76 mm)
  • Decks: .75–1 in (19–25 mm)
  • Bulkhead: 2–3 in (51–76 mm)
  • Torpedo bulkheads: 1–1.5 in (25–38 mm)
  • Samoloty: 48

HMS Highlander

'''HMS ''Highlander''''' was an [[G and H class destroyer|H-class]] [[destroyer]] that had originally been ordered by the [[Brazilian Navy]] with the name ''Jaguaribe'' in the late 1930s, but was bought by the [[Royal Navy]] after the beginning of [[World War II]] in September 1939 and later renamed. When completed in March 1940, she was assigned to the [[9th Destroyer Flotilla]] of the [[Home Fleet]]. The ship was assigned to convoy escort duties in June with the [[Western Approaches Command]], sinking one German [[submarine]] in October. ''Highlander'' was transferred to [[Freetown]], [[Sierra Leone]] in mid-1941 to escort convoys off [[West Africa]], but returned to the United Kingdom in August. She became [[flotilla leader]] of [[Escort Group (naval)|Escort Group]] B-4 of the [[Mid-Ocean Escort Force]] in early 1942 and continued to escort convoys in the [[North Atlantic]] for the rest of the war. The ship became a [[target ship]] after the war ended and was sold for [[ship breaking|scrap]] in mid-1946.

HMS Highlander - niszczyciel typu H, który pierwotnie został zamówiony przez Marynarkę Brazylijską pod nazwą "Jaguaribe" pod koniec lat 30. XX wieku. Został zakupiony przez Royal Navy po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 i przemianowany. Po ukończeniu w marcu 1940 został przydzielony do 9 Flotyllli Niszczycieli Home Fleet. Okręt w czerwcu 1940 rozpoczął pływanie w eskorcie konwojów w ramach Western Approaches Command. W październiku 1940 zatopił niemiecki okręt podwodny. W połowie 1941 "Highlander" został przeniesiony do Freetown w Sierra Leone, by eskortować konwoje w pobliżu Afryki Zachodniej, ale wrócił na Wyspy Brytyjskie w sierpniu. Na początku 1942 został liderem flotylli Grupy Eskortowej B-4 należącej do Mid-Ocean Escort Force i kontynuował służbę konwojową na Północnym Atlantyku do końca wojny. Po wojnie był okrętem-celem. W połowie 1946 został sprzedany na złom.

Opis techniczny

''Highlander'' displaced {{convert|1350|LT|t}} at [[Displacement (ship)|standard]] load and {{convert|1883|LT|t}} at [[deep load]]. The ship had an [[length overall|overall length]] of {{convert|323|ft|m|1}}, a [[beam (nautical)|beam]] of {{convert|33|ft|m|1}} and a [[draft (hull)|draught]] of {{convert|12|ft|5|in|m|1}}. She was powered by [[Parsons Marine Steam Turbine Company|Parsons]] geared [[steam turbine]]s, driving two shafts, which developed a total of {{convert|34000|shp|lk=in}} and gave a maximum speed of {{convert|36|kn|lk=in}}. Steam for the turbines was provided by three Admiralty 3-drum [[water-tube boiler]]s. ''Highlander'' carried a maximum of {{convert|470|LT|t}} of fuel oil, giving her a range of {{convert|5530|nmi|lk=in}} at {{convert|15|kn}}.<ref name=w78>Whitley, pp. 109, 112</ref> The ship's complement was 152 officers and men.<ref name=l3>Lenton, p. 163</ref>

"Highlander" miał wyporność standardową ??? i pełną ???. Jego długośc całkowita wynosiła ???, szerokość ???, a zanurzenie ???. Napęd stanowiły turbiny parowe Parsonsa napędzające dwie śruby napędowe. Łącznie wytwarzana była moc 34 000 shp, co pozwalało na rozpędzenie okrętu do prędkości maksymalnej 36 węzłów. Para dla turbin była dostarczana przez ???trzy kotły Admiralicji???. Niszczyciel miał zapas maksymalny 470 ton paliwa płynnego, co dawało mu zasięg 5530 mil morskich przy prędkości 15 węzłów. Załoga okrętu składała się z 152 oficerów i marynarzy.

The vessel was designed for four 45-[[caliber (artillery)|calibre]] [[4.7 inch QF Mark XII|4.7-inch Mk IX guns]] in single mounts, designated 'A', 'B', 'X', and 'Y' from front to rear, but 'Y' gun was removed to compensate for the additional depth charges added. For [[Anti-aircraft warfare|anti-aircraft]] (AA) defence, ''Highlander'' had two quadruple Mark I mounts for the [[Vickers .50 machine gun|0.5 inch Vickers Mark III]] [[machine gun]]. She was fitted with two above-water quadruple [[torpedo tube]] mounts for [[British 21 inch torpedo|{{convert|21|in|adj=on|0}}]] torpedoes.<ref name=w78/> One [[depth charge]] rail and two throwers were originally fitted, but this was increased to three sets of rails and eight throwers while [[fitting-out]]. The ship's load of depth charges was increased from 20 to 110 as well.<ref>English, p. 141</ref><ref>Friedman, p. 226</ref>

Okręt miał być pierwotnie wyposażony w cztery działa kal. ??? na pojedynczych podstawach. Miały otrzymać one oznaczenia 'A', 'B', 'X' i 'Y' (od dziobu do rufy), ale działo 'Y' zostało zdemontowane, by skompensować dodanie dodatkowych bomb głębinowych. Obronę przeciwlotniczą okrętu zapewniało dwie czterodziałowe zestawy karabinów maszynowych Vickers kal. 12,7 mm. Niszczyciel wyposażono także w dwie nawodne czterorurowe wyrzutnie torped kal. ???. Początkowo "Highlander" był wyposażony w jedną ???zrzutnie??? bomb głębinowych i dwa ???moździerze bomb głębinowych???, ale podczas etapu wyposażania okrętu uzbrojenie to zostało rozbudowane do trzech zrzutni i ośmiu moździerzy. Zapas bomb głębinowych zwiększono wtedy z 20 do 110.

''Highlander'' was completed without a [[List of British ordnance terms#DCT|director-control tower]] (DCT) so the three remaining 4.7-inch low-angle guns fired in local control using ranges provided by a [[rangefinder]].<ref name=w2/> She was fitted with an [[ASDIC]] set to detect [[submarine]]s by reflections from sound waves beamed into the water.<ref>Brown, p. 164</ref>

Okręt został ukończony bez ?????, więc ogień trzech dział artylerii głównej był kontrolowany przez dalocelowniki. Wyposażono go w ASDIC, który za pomocą fal dżwiękowych przenoszonych w wodzie miał za zadanie wykrywać okręty powodne.

Modyfikacje w czasie wojny

Little data on ''Highlander''{{'}}s modifications during the war has survived, although it is known that she had her rear torpedo tubes replaced by a [[QF 12 pounder 12 cwt naval gun|12-pounder]] AA gun in July 1940.<ref name=e2/> The ship's short-range AA armament was later augmented by two [[Oerlikon 20 mm cannon|Oerlikon 20 mm]] guns on the wings of the ship's [[bridge (nautical)|bridge]] and the .50-calibre machine gun mounts were replaced by a pair of Oerlikons. It is uncertain if the ship's [[List of British ordnance terms#DCT|director-control tower]] was installed before a [[Type 271 radar|Type 271]] target indication [[radar]] was installed above the [[bridge (nautical)|bridge]]. At some point, the ship was converted to an [[escort destroyer]]. 'A' gun was replaced by a [[Hedgehog (weapon)|Hedgehog]] anti-submarine [[spigot mortar]] and additional depth charge stowage replaced the 12-pounder high-angle gun. A [[Type 286 radar|Type 286]] short-range surface search radar was fitted as well as a [[HF/DF]] [[radio direction finder]] mounted on a pole [[mainmast]].<ref name=l3/>

Ocalało mało danych dotyczących wojennych modyfikacji "Highlander", ale wiadomo że jego tylna wyrzutnia torpedowa została zastąpiona 12 funtowym działem przeciwlotniczym w lipcu 1940. Lekkie uzbrojenie przeciwlotnicze zostało wzmocnione dwoma działami Oerlikon 20 mm umieszczonymi na skrzydłach mostka, a zestawy karabinów maszynowych zostały także zastąpione przez parę Oerlikonów. Nie jest pewne czy okręt otrzymał ???? zanim zamontowano na nim radar ??? umieszczony powyżej mostka. W którymś momencie okręt został przerobiony na niszczyciel eskortowy. Wieżę 'A' zastąpiono wyrzutnią Hedgehog, a kolejne zapasowe bomby głębinowe zastąpiły 12 funtowe działo przeciwlotnicze. Na okręcie zamontowano także ???radar poszukiwawczy??? typu 286 oraz ???namiernik??? HF/DF (na maszcie głównym).

Losy jednostki

She was originally ordered as ''Jaguaribe'' on 16 December 1937 by the [[Brazilian Navy]]. The ship was [[Keel|laid down]] by [[John I. Thornycroft and Company]] at [[Woolston, Hampshire]] on 28 September 1938 and was purchased by the British on 5 September 1939 after the beginning of World War II. Renamed HMS ''Highlander'', she was [[Ship naming and launching|launched]] on 16 October and commissioned on 18 March 1940.<ref>English, p. 127</ref> After [[Glossary of nautical terms#W|working up]] at [[Portland Harbour]], she was assigned to the 9th Destroyer Flotilla of the Home Fleet and began escort duty on 11 April. Six days later, the ship ran aground in the [[Shetland Islands]] and was moderately damaged. Re-floated, ''Highlander'' was repaired at [[Kingston upon Hull|Hull]] between 20 April and 19 May. She escorted the [[battlecruiser]] {{HMS|Renown|1916|2}} to [[Scapa Flow]] and arrived there on 24 May. The flotilla was transferred to the Western Approaches Command in mid-June and ''Highlander'' rescued survivors of the torpedoed [[armed merchant cruiser]] {{HMS|Scotstoun||2}} en route to [[Plymouth]].<ref>English, p. 131</ref> Later in ''the month, the ship escorted ships evacuating Allied troops from French ports on the Atlantic coast ([[Operation Ariel]]).<ref>Winser, p. 146</ref>

Okręt został pierwotnie zamówiony 16 grudnia 1937 jako "Jaguaribe" przez marynarkę brazylijską. Stępkę jednostki położono w stoczni John I. Thornycroft and Company w Woolston (Hampshire) 28 września 1938. Niszczyciel został zakupiony przez Wielką Brytanię 5 września 1939 po wybuchu II wojny światowej. Przemianowany na HMS "Highlander" został zwodowany 16 października i wcielony do słuzby 18 marca 1940. Po ???przejściu prób?? w Portland Harbour został przydzielony do 9 Flotylli Niszczycieli Home Fleet i 11 kwietnia rozpoczął służbę eskortową. Sześć dni później okręt wszedł na mieliznę w pobliżu ???Wysp Szetlandzkich?? i został średnio mocno uszkodzony. Po powrocie na wodę przeszedł remont w Hull pomiędzy 20 kwietnia a 19 maja. Eskortował później krążownik liniowy HMS "Renown" do Scapa Flow, gdzie dotarł 24 maja. Flotylla została przekazana do Western Approaches Command w połowie czerwca i "Highlander" ratował rozbitków ze storpedowanego krązownika pomocniczego HMS "Scotstoun" w drodze do Plymouth. W tym samym miesiącu okręt eskortował jednostki pływające ewakuujące alianckich żołnierzy z atlancyckich portów francuskich (operacja Ariel).

''Highlander'' then rejoined the 9th Destroyer Flotilla on convoy escort duties until January 1941. During this time, she was briefly refitted in mid-July with a 12-pounder AA gun replacing her rear set of torpedo tubes and, together with her [[sister ship|sister]] {{HMS|Harvester|H19|2}}, the ship sank the {{GS|U-32|1937|6}} on 30 October. On 1 December, she escorted the torpedoed Canadian destroyer {{HMCS|Saguenay|D79|2}} to [[Barrow-in-Furness]] for repairs. ''Highlander'' began a longer refit at [[Hawthorn Leslie and Company|Hawthorn Leslie]]'s shipyard at [[Hebburn]] from 30 January to 23 March 1941.<ref name=e2>English, p. 132</ref> After its completion, the ship was briefly assigned to [[Force H]] at [[Gibraltar]],<ref>Rohwer, p. 67</ref> before continuing on to Freetown to begin escort duties with the [[18th Destroyer Flotilla]] there. She remained there until August when she was transferred to [[Derry|Londonderry]] where she was later assigned to the 28th Escort Group of Western Approaches Command.<ref name=e2/>

Po zakończeniu ewakuacji "Highlander" wrócił wraz z 9 Flotyllą Niszczycieli do służby eskortowej, którą pełnił do stycznia 1941. W tym czasie, w połowie lipca, przeszedł krótki remont w trakcie którego tylni zestaw wyrzutni torped zastąpiono 12 funtowym działem przeciwlotniczym. 30 października wraz z siostrzanym Harvester|HMS "Harvester" zatopił niemiecki okręt podwodny U-32. 1 grudnia eskortował storpedowany kanadyjski niszczyciel HMCS "Saguenay" w czasie rejsu na naprawy do Barrow-in-Furness. 30 stycznia 1941 okręt rozpoczął dłuższą przebudowę w stoczni Hawthorn Leslie w Hebburn, która trwała do 23 marca. Po jej zakończeniu okręt został na krótko przydzielony do Force H bazującej w Gibraltarze. Następnie przeszedł do Freetown, gdzie rozpoczął służbę eskortową wraz z 18 Flotyllą Niszczycieli. Pozostawał tam do sierpnia, gdy został przeniesiony do Londonderry. Tam został przydzielony do 28 Grupy Eskortowej (ang. 28th Escort Group of Western Approaches Command).

''Highlander'' was refitted and rearmed from 2 February–18 March 1942 at [[Tilbury]]. She became flotilla leader for Escort Group B4 and was assigned to the Mid-Ocean Escort Force when her refit was completed.<ref name=e2/> The ship and her consorts escorted [[Convoy SC 122]] through the largest convoy battle of the war in March 1943; ''Highlander'' was unsuccessfully attacked by {{GS|U-441||2}} and {{GS|U-608||2}} during the battle.<ref>Rohwer, p. 238</ref> The ship was given an extensive overhaul at [[Troon]] from 28 December–12 April 1944 that was lengthened when she was damaged in a collision with a [[tugboat]]. Upon its completion, she rejoined her group and remained with them until September when she was transferred to Escort Group B2 and became its flotilla leader. ''Highlander'' crushed her bow on 15 April 1945 when she struck some ice; she had to be towed to [[Bay Bulls, Newfoundland and Labrador|Bay Bulls, Newfoundland]], for temporary repairs. She received permanent repairs at nearby [[St. John's, Newfoundland and Labrador|St. John's]] from 17 April to 24 July. The ship reached [[HMNB Portsmouth|Portsmouth]] five days later and later sailed to [[Rosyth]] for service as a target ship for aircraft. ''Highlander'' was placed in Category C [[Reserve fleet|reserve]] on 19 January 1946 and was approved for scrapping on 19 February 1946. She was sold on 27 May, but demolition did not begin until May of 1947.<ref name=e2/>

Od 2 lutego do 18 marca 1942 okręt przechodził w Tilbury remont połączony z przebudową i przezbrojeniem. "Highlander" został liderem flotylli Grupy Eskortowej B4 i został przydzielony do Mid-Ocean Escort Force gdzie jego przebudowa została zakończona. Następnie przez długi czas pełnił służbę eskortową. Okręt eskortował konwój SC 122 przez największą bitwę konwojową wojny w marcu 1943. W jej trakcie był bezskutecznie atakowany przez U-441 i U-608. Niszczyciel przeszedł szeroki przegląd w Troon od 28 grudnia do 12 kwietnia 1944, gdy został przedłużony po kolizji z holownikiem. Po zakończeniu prac okręt wrócił do swojej grupy bojowej i pozostawał z nią do września, gdy został przekazany do Grupy Eskortowej B2, gdzie także został liderem flotylli. "Highlander" pogiął swój dziób, gdy 15 kwietnia 1945 trafił nim w krę. Został odholowany do Bay Bulls na Nowej Fundlandi, gdzie przeszedł tymczasowe naprawy. Dłuższy remont przeszedł w pobliskim St. John's od 17 kwietnia do 24 lipca. Okręt dotarł do bazy w Portsmouth pięć dni później, a nastepnie przepłynął do Rosyth. Tam miał pełnić rolę okrętu-celu dla samolotów. 19 stycznia 1946 "Highlander" został zakwalifikowany do rezerwy kategorii C. 19 lutego 1946 zatwierdzono rozkazy o złomownaiu go. Został sprzedany na złom 27 maja, ale prace rozbiórkowe nie zostały rozpoczęte przed majem 1947.

Krążowniki typu Coureagous

The Courageous class consisted of three battlecruisers known as "large light cruisers" built for the Royal Navy during World War I. The class was nominally designed to support the Baltic Project, a plan by Admiral of the Fleet Lord Fisher that was intended to land troops on the German Baltic Coast. Ships of this class were fast but very lightly armoured, with only a few heavy guns. They were given a shallow draught, in part to allow them to operate in the shallow waters of the Baltic but also reflecting experience gained earlier in the war. To maximize their speed, the Courageous-class battlecruisers were the first capital ships of the Royal Navy to use geared steam turbines and small-tube boilers.

Krążowniki liniowe typu Courageous - trzy brytyjskie krążowniki liniowe zbudowane w okresie I wojny światowej dla Royal Navy, powszechnie znane jako "wielkie krążowniki lekkie". Jednostki tego typu oficjalnie zostały zbudowane by wziąć udział w projekcie bałtyckim, w ramach którego, według planów admirała floty lorda Fishera miały wspierać żołnierzy lądujących na niemieckim wybrzeżu Bałtyku. Okręty były szybkie, ale bardzo lekko opancerzone, z niewielką liczbą ciężkich dział. Miały małe zanurzenie, co pozwalało im operować na płytkich wodach Bałtyku, ale także odzwierciedlało doświadczenie z początku wojny. By podnieść ich prędkość maksymalną jednostki typu Courageous były pierwszymi ciężkimi okrętami (capital ship) Royal Navy wykorzystującymi jako napęd turbiny parowe i ???kotły???.

The first two ships, Courageous and Glorious, were commissioned in 1917 and spent the war patrolling the North Sea. They participated in the Second Battle of Heligoland Bight in November 1917 and were present when the High Seas Fleet surrendered a year later. Their half-sister Furious was designed with a pair of 18 in (457 mm) guns, the largest guns ever fitted on a ship of the Royal Navy, but was modified during construction to take a flying-off deck and hangar in lieu of her forward turret and barbette. After some patrols in the North Sea, her rear turret was removed and another flight deck added. Her aircraft attacked the Zeppelin sheds during the Tondern raid in July 1918.

Pierwsze dwie jednostki: HMS "Courageous" i HMS "Glorious" weszły do służby w 1917 i spędziły wojnę patrolując Morze Północne. Uczestniczyły w drugiej bitwie ??? ??? w listopazdie 1917 i były obecne podczas poddania się ??Hochseflotte?? rok później. Ich półsiostrzany HMS "Furious" został zaprojektowany by przenosić parę dział kal. ????, największych dział kiedykolwiek zamontowanych na okręcie Royal Navy, ale jego plany zmodyfikowano w czasie budowy. Przewidziano pokład startowy i hangar w miejsce przedniej wieży artyleryjskiej i barbety. Po kilku patrolach na Morzu Północnym jego tylną wieżę usunięto i zabudowano kolejny pokład lotniczy. Jego samoloty atakowały bazy Zeppelinów w czasie rajdu Tondern w lipcu 1918.

All three ships were laid up after the war, but were rebuilt as aircraft carriers during the 1920s. Glorious and Courageous were sunk early in World War II and Furious was sold for scrap in 1948.

Wszystkie trzy okręty zostały przesunięte do rezerwy po wojnie, ale zostały przebudowane na lotniskowce w latach 20. XX wieku. "Glorious" i "Courageous" zostały zatopione w pierwszym okresie II wojny światowej, a "Furious" został sprzedany na złom w 1948.

Projekt i dane techniczne

Right elevation and plan view of the Courageous class from Brassey's Naval Annual 1923

The first two Courageous-class battlecruisers were designed in 1915 to meet a set of requirements laid down by the First Sea Lord, Admiral Fisher, with his Baltic Project in mind. They were to be large enough to ensure that they could maintain their speed in heavy weather, have a powerful armament and a speed of at least 32 kn (59 km/h; 37 mph) to allow them to outrun enemy light cruisers. Their protection was to be light for a cruiser, with 3 in (76 mm) of armour between the waterline and the forecastle deck, anti-torpedo bulges amidships and the machinery as far inboard as possible, protected by triple torpedo bulkheads. Shallow draught was of the utmost importance and all other factors were to be subordinated to this. The Director of Naval Construction (DNC), Sir Eustace Tennyson-d'Eyncourt, responded on 23 February 1915 with a smaller version of the Predloga:Sclasss with one less gun turret and reduced armour protection. The Chancellor of the Exchequer had forbidden any further construction of ships larger than light cruisers in 1915, so Fisher designated the ships as large light cruisers to evade this prohibition. If this restriction had not been in place, the ships would have been built as improved versions of the preceding Renown class. The two ships were laid down a few months later under a veil of secrecy, so they became known in the Royal Navy as "Lord Fisher's hush-hush cruisers" and their odd design also earned them the nickname of the Outrageous class.

Dwa pierwsze krążowniki typu Courageous zostały zaprojektowane w 1915 by spełnić zamówienie złożone przez ???Pierwszego Lorda Admiralicji???, admirała Fishera, mającego na myśli swój projekt bałtycki. Miały być wystarczająco duże by mogły utrzymać wysoką prędkość przy złej pogodzie, być wyposażone w potężne uzbrojenie, a ich prędkość maksymalna miała wynosić przynajmniej 32 węzły, by mogły uciec krążownikom lekkim wroga. Ich opancerzenie miało być lekkie jak na krążownik, grubości 76 mm pomiędzy linią wody a ??przednim pokładem???, bąble przeciwtorpedowe w śródokręciu, a maszynownia została umieszczona ???jak najbardziej wewnątrz kadłuba???, chroniona dodatkowo przez potrójne grodzie torpedowe. Płytkie zanurzenie było najważniejszą cechą i wszystkie inne czynniki zostały mu podporządkowane. Director of Naval Construction (DNC), Sir Eustace Tennyson-d'Eyncourt odpowiedział 23 lutego 1915 projektem pomniejszonej wersji krążowników typu Renown. Zostały one pozbawione jednej wieży artyleryjskiej i zredukowano im opancerzenie. Gdy Chancellor of the Exchequer zabronił w 1915 budowy kolejnych dużych okrętów większych niż krążownik lekki Fisher oznaczył jednostki jako duże krążowniki lekkie, by obejść ten zakaz. Gdyby ten zakaz nie został wdrożony, okręty zostałyby zbydowane jako ulepszona wersja typu Renown. Stępki dwóch okrętów położono kilka miesięcy później ???w ramach tak wielkiego sekretu???, że były znane w Royal Navy jako "Lord Fisher's hush-hush cruisers" a ich nietypowy porjekt zyskał im przezwisko typu Outrageous.

Their half-sister Furious was designed a few months later to meet a revised requirement specifying an armament of two BL 18-inch Mk I guns, the largest guns ever fitted on a Royal Navy ship, in single turrets with the ability to use twin 15 in (381 mm) gun turrets if the 18-inch guns were unsatisfactory. Gunnery experts criticized this decision because the long time between salvoes would make spotting corrections useless and reduce the rate of fire and thus the probability of a direct hit. Her secondary armament was upgraded to BL 5.5-inch Mk I guns, rather than the 4 in (102 mm) guns used by the first two ships, to compensate for the weakness of the two main guns against fast-moving targets like destroyers. Her displacement and beam were increased over that of her half-sisters with slightly less draught.

Ich półsiostrzany "Furious" został zaprojektowany kilka miesiecy później by spełnić zmienione zamówienie na okręt uzbrojony w dwa działa ?????, największe działa jakie kiedykolwiek zamontowano na okręcie Royal Navy. Zostały one umieszczone w dwóch jednodziałowych wieżach, które mogły być zastąpione przez wieże uzbrojone w dwa działa kal. ?????, gdyby armaty kal. ???? okazały się być niesatysfakcjonujące. Specjaliści od artylerii krytykowali decyzję o umieszczeniu małej liczby dużych dział, ponieważ długie przerwy pomiędzy salwami czyniły bezużetycznym oddawanie poprawki na podstawie rozbryzgów wcześniej wystrzelonych pocisków. Redukowało to jeszcze bardziej szybkostrzelność, a przez to prawdopodobieństwo celnego trafienia. Artyleria średniego kalibru została wzmocniona przez użycie dział ??? zamiast słabych dział kal??? które zastosowano na pierwszych dwóch jednostkach. Artyleria taka częściowo kompensowała słabość artylerii głównej, której ogień przeciw szybkim jednostkom (takim jak niszczyciele) byłby stosunkowo słaby. Wyporność okrętu i jego szerokość zwiększono względem poprzednich jednostek, przez co uzyskano trochę mniejsze zanurzenie.

The Baltic Project was only one justification for the ships. Admiral Fisher wrote in a letter to the DNC on 16 March 1915: "I've told the First Lord that the more that I consider the qualities of your design of the Big Light Battle Cruisers, the more that I am impressed by its exceeding excellence and simplicity—all the three vital requisites of gunpower, speed and draught so well balanced!" In fact they could be considered the epitome of Fisher's belief in the paramount importance of speed over everything else. Fisher's adherence to this principle is highlighted in a letter he wrote to Churchill concerning the battleships of the 1912–13 Naval Estimates. In the letter, dated April 1912, Fisher stated: "There must be sacrifice of armour ... There must be further VERY GREAT INCREASE IN SPEED ... your speed must vastly exceed [that of] your possible enemy!"

Projekt bałtycki był jedynym usprawiedliwieniem dla tych jednostek. Admirał fisher napisał w swoim liście do DNC 16 marca 1915: Powiedziałem pierwszemu lordowi że im bardziej rozważam jakość waszego projektu ???Wielkich Lekkich Krążowników Liniowych??? tym bardziej jestem zdumiony przez ich wspaniałość i prostotę - wszystkie trzy najważniejsze cechy dotyczące siły ognia, prędkości i zanurzenia tak dobrze zbalansowane. W rzeczywistości mogą być one uznane za ???? wiary Fishera w przewagę prędkości nad wszystkim innym. ???Fisher's adherence to this principle is highlighted in a letter he wrote to Churchill concerning the battleships of the 1912–13 Naval Estimates. In the letter, dated April 1912, Fisher stated: "There must be sacrifice of armour ... There must be further VERY GREAT INCREASE IN SPEED ... your speed must vastly exceed [that of] your possible enemy!"???

Fisher's desire for a shallow draught was not merely based on the need to allow for inshore operations; ships tended to operate closer to deep load than anticipated and were often found lacking in freeboard, reserve buoyancy and safety against underwater attack. This experience led the DNC to reconsider the proportions of the hull to rectify the problems identified thus far. The Courageous-class ships were the first products of that re-evaluation.

Żądania Fishera by zapewnić małe zanurzenie nie bazowały tylko na potrzebie operacji w pobliżu brzegu. Okazało się że okręty operują mając wyporność znacznie bliższą ???maksymalnej??? niż przewidywano i często brakowało im wolnej burty, rezerwy pływalności i odpowiedniego zabezpieczenia przed atakami spod wody. Doświadczenia te doprowadziły do ponownego rozważenia przez DNC proporcji kadłuba by ???zmniejszyc??? problemy dotychczas zaobserwowane. Okręty typu Courageous były pierwszymi jednostkami poddane tej ocenie.

Ogólna charakterystyka

The Courageous-class ships had an overall length of 786 ft 9 in (239,8 m), a beam of 81 ft (24,7 m), and a draught of 25 ft 10 in (7,9 m) at deep load. They displaced 19.180 angleških ton (19.490 t) normally and 22.560 angleških ton (22.922 t) at deep load. They had a metacentric height of 6 ft (1,8 m) at deep load and a complete double bottom.

Okręty typu Courageous miały długość całkowitą 239,8 m, szerokość 24,7 m i zanurzenie 7,9 m przy ???wyporności pełnej???. Miały wyporność normalną ???? i pełną ???. Ich wysokość metacentryczna wynosiła 1,8 m, na całej długości kadłuba miały podwójne dno.

Their half-sister Furious was the same length, but had a beam of 88 ft (26,8 m) and a draught of 24 ft 11 in (7,6 m) at deep load. She displaced 19.513 angleških ton (19.826 t) at load and 22.890 angleških ton (23.257 t) at deep load. She had a metacentric height of 533 ft (162,5 m) at deep load.

Ich półsiostrzany "Furious" miał taką samą długość, ale jego szerokość wynosiła ??? a zanurzenie ??? przy wyporności pełnej. ???????????????????????

Propulsion

To save weight and space the Courageous-class ships were the first large warships in the Royal Navy to have geared steam turbines and small-tube boilers despite the latter's significantly heavier maintenance requirements. Furthermore, to save design time, the turbine installation used in the light cruiser Champion, the navy's first cruiser with geared turbines, was simply doubled. The Parsons turbines were arranged in two engine rooms and each of the turbines drove one of the four propeller shafts. Furious's propellers were 11 ft 6 in (3,5 m) in diameter. The turbines were powered by eighteen Yarrow boilers equally divided among three boiler rooms. They were designed to produce a total of 90.000 shp (67.113 kW) at a working pressure of 235 psi (1.620 kPa; 17 kg/cm²), but achieved slightly more than that during Glorious's trials, although she did not reach her designed speed of 32 kn (59 km/h; 37 mph).

By zaoszczędzić na wadze i przestrzeni okręty typu Courageous były pierwszymi dużymi okrętami Royal Navy które otrzymały turbiny parowe z przekładniami oraz kotły parowe o małej średnicy rurek. Zdecydowano się na takie rozwiązanie pomimo tego że późniejsze przeglądy i utrzymanie były znacząco trudniejsze. Następnie, by zaoszczędzić czasu przeznaczonego na projektowanie, zastosowano zdublowaną instalację turbin zastosowaną wcześniej na krążowniku lekkim HMS "Champion" (pierwszym brytyjskim krążowniku wyposażonym w turbiny z przekładniami. Turbiny Parsonsa zostały ustawione w dwóch maszynowniach, a każda z turbin napędzała jeden z czterech wałów napędowych. Śruby napędowe na "Furious" miały ???? średnicy. Turbiny były zasilane przez osiemnaście kotłów Yarrow rozdzielonych równo pomiędzy trzema kotłowniami. Zaprojektowano je w taki sposób, by produkowały 90 000 shp. przy ciśnieniu roboczym ????. Na próbach okazało się że te zamontowane na "Glorious" pracowały z większą mocą, ale okręt nie osiągnął prędkości projektowej 32 węzłów.

They were designed to normally carry 750 angleških ton (762 t) of fuel oil, but could carry a maximum of 3.160 angleških ton (3.211 t). At full capacity, they could steam for an estimated 6.000 nmi (11.110 km; 6.900 mi) at a speed of 20 kn (37 km/h; 23 mph).

Okręty były zaprojektowane by normalnie mieć zapas ???750 ton??? paliwa płynnego, ale maksymalnie mogły go zaokrętować ???3160 ton???. Przy pełnej pojemności okręt mógł przepłynąć 6000 mil przy prędkosci 20 węzłów.

Armament

Okręty typu Courageous zostały wyposażone w cztery działa BL 15-inch Mark I kal. 381 mm w dwóch dwudziałowych wieżach Mark I* poruszanych hydraulicznie. Jedna z nich była umieszczona na dziobie (oznaczana jako 'A'), a druga na rufie ('Y'). Wieże te pierwotnie były przeznaczone dla pancerników typu Revenge, których budowa została anulowana krótko po wybuchu wojny. Działa mogły być obniżone do −3° i podniesione do +20°. Mogły być ładowane przy każdym kącie podniesienia do 20°, ale ładowanie przy ???dużych kątach podniesienia zwykle prowadziło do spowalniania powrotu działa na pozycję do strzału??. Okręty mogły przenosić do 120 pocisków na działo. Strzelały pociskami o wadze 866 kg z szybkością wylotową 785 m/s. Zapewniało to maksymalny zasięg 21 702 m przy strzale pociskiem przeciwpancernym.

The Courageous-class ships mounted four BL 15-inch Mark I guns in two twin hydraulically powered Mark I* turrets, one each fore (designated the 'A' turrets) and aft (the 'Y' turrets). These turrets were originally intended for a Revenge-class battleship that was canceled shortly after the war began. The guns could be depressed to −3° and elevated to 20°; they could be loaded at any angle up to 20°, although loading at high angles tended to slow the gun's return to battery (firing position). The ships carried 120 shells per gun. They fired 1.910 lb (866 kg) projectiles at a muzzle velocity of 2.575 ft/s (785 m/s); this provided a maximum range of 23.734 yd (21.702 m) with armour-piercing shells.

"Furious" był wyposażony w pojedyncze działa osiemnastocalowe.

Okręty były zaprojektowane do przenoszenia 18 dział kal. 102 mm (BL 4-inch Mark IX ), umieszczonych w sześciu trzydziałowych wieżach. Były one napędzane ręcznie i uciążliwe w użyciu, ponieważ potrzebowały załogi złożonej z trzydziestu dwóch ludzi by załadować i ustawić działa. Szybkostrzelność wynosiła od 10 do 12 pocisków na minutę ponieważ ładowniczy wchodzili sobie stale w drogę. Działa mogły obniżyć lufy do −10° stopni lub podnieść je do +30°. Wystrzeliwały pociski o wadze 10 kg z szybkością wylotową 800 m/s. Strzał przy maksymalnym podniesieniu dział miał zasięg 12 344 m. Okręt miał zapas 120 pocisków na każde działo.

The Courageous-class ships were designed with 18 BL 4-inch Mark IX guns, fitted in six triple mounts. These were manually powered and quite cumbersome in use as they required a crew of thirty-two men to load and train the guns. The gun's rate of fire was only 10 to 12 rounds per minute as the loaders kept getting in each other's way. They had a maximum depression of −10° and a maximum elevation of 30°. They fired a 22 lb (10,0 kg) high explosive shell at a muzzle velocity of 2.625 ft/s (800 m/s). At maximum elevation the guns had a maximum range of 13.500 yd (12.344 m). The ships carried 120 rounds for each gun.

Każdy okręt był wyposazony w parę dział przeciwlotniczych QF 3 inch 20 cwt kal. 76 mm na pojedynczych podstawach przeciwlotniczych Mark II. Były one zamontowane w pobliżu masztu głównego na okrętach typu Courageous i przed kominem na "Furious". Działa miały możliwość zmiany kąta podniesienia pomiędzy +10° a +90°. Strzelały pociskiem o wadze 5,7 kg z szybkością wylotową 760 m/s. Ich szybkostrzelność wynosiła 12-14 strzałów na minutę. Miały maksymalną donośność w pionie wynoszącą 7200 m. Wszystkie trzy okręty miały dwie podwodne wyrzutnie torped kal. 533 mm umieszczone w pobliżu wieży 'A'. Były ładowane i poruszane za pomocą ???hydraulicznych silników???, ale do strzałów używano skompresowanego powietrza. Okręty miały zapas 10 torped.

Each ship mounted a pair of QF 3 inch 20 cwt anti-aircraft guns on single high-angle Mark II mountings. These were mounted abreast the mainmast in the Courageous-class ships and before the funnel on Furious. The gun had a maximum depression of 10° and a maximum elevation of 90°. It fired a 125 lb (57 kg) shell at a muzzle velocity of 2.500 ft/s (760 m/s) at a rate of fire of 12–14 rounds per minute. They had a maximum effective ceiling of 23.500 ft (7.200 m). All three ships carried ten torpedoes and mounted two 21 in (533 mm) submerged side-loading torpedo tubes fitted near 'A' turret. They were loaded and traversed by hydraulic power, but fired by compressed air.

Działa kal. 457 mm BL Mark I przenoszone przez "Furious" wywodziły się z dział kal. 381 mm Mark I użytych na okrętach półsiostrzanych. Zamontowano je w dwóch jednodziałowych wieżach wywodzących się z dwudziałowych wież do dział kal. 381 mm Mark I/N. Barbety zostały zaprojektowane w taki sposób, że można było zamontować w nich także i te wieże gdyby wystąpiły problemy z projektowaniem nowych dział. Lufy można było opuścić do −3° i podnieśc maksymalnie do +30°. Strzelały pociskiem przeciwpancernym ???z płaszczem??? o wadze 1510 kg, z szybkością wylotową 690 m/s mogły strzelać na odległość 26 400 m. Działa mogły strzelać raz na minutę, a okręty przenosiły zapas sześćdziesiąt pocisków. Masa wieży, która musiała być obracana do strzału wynosiła ???839 t???, nieznacznie więcej niż ???823 t??? poprzedniej konstrukcji.

The 18-inch BL Mark I gun carried by Furious was derived from the 15-inch Mark I gun used in her half-sisters. It was mounted in two single-gun turrets derived from the twin-gun 15-inch Mark I/N turret, and her barbettes were designed to accommodate either turret in case problems arose with the 18-inch gun's development. The gun could depress to −3° and elevate to a maximum of 30°. It fired a 3.320 lb (1.510 kg), 4 crh armour-piercing, capped shell at a muzzle velocity of 2.270 ft/s (690 m/s) to a distance of 28.900 yd (26.400 m). It could fire one round per minute and the ship carried sixty rounds of ammunition. The turret's revolving mass was 826 angleških ton (839 t), only slightly more than the 810 angleških ton (823 t) of its predecessor.

Artyleria średniego kalibru na "Furious" składała się z 11 dział kal. 140 mm (BL 5.5 inch Mark I). Działo miało maksymalny kąt podniesienia 25° ????. Strzelały pociskami o wadze 37 kg z szybkością wylotową 850 m/s z szybkostrzelnością 12 pocisków na minutę. Maksymalny zasięg wynosił 15 000 m.

Furious's secondary armament consisted of 11 BL 5.5-inch Mk I guns. The guns had a maximum elevation of 25° on their pivot mounts. They fired 82 lb (37 kg) projectiles at a muzzle velocity of 2.790 ft/s (850 m/s) at a rate of 12 rounds per minute. Their maximum range was 16.000 yd (15.000 m) at 25° elevation.

System kontroli ognia ???Fire control???

Aryleria główna na okrętach typu Courageous mogła być kontrolowana z każdego z dwóch ?????. Główny ???? był zamontowany powyżej wieży dowodzenia pod opancerzonym dachem. Drugi ??? był zamontowany ???na gnieździe??? na przednim maszcie. Artyleria średniego kalibru była także kontrolowana przez ???. Każda wieża była wyposazona w dalocelownik o bazie 4,57 m (15 stóp). Każda wieża była wyposazona w 15 stopowy dalocelownik w opancerzonym pomieszczeniu na stropie wieży. Dalocelownik umieszczony ???na gnieździe??? miał podstawę 2,7 m, tak samo wieża kontrolująca strzelania torpedowe umieszczona powyżej tylnej nadbudówki. Działa przeciwlotnicze były kontrolowane przez proste 2 metrowe dalocelnowniki zamontowane na rufowej nadbudówce.

The main guns of the Courageous-class ships could be controlled from either of the two fire-control directors. The primary director was mounted above the conning tower in an armoured hood and the other was in the fore-top on the foremast. The secondary armament was also director-controlled. Each turret was provided with a 15-foot rangefinder in an armoured housing on the turret roof. The fore-top was equipped with a 9 ft (2,7 m) rangefinder as was the torpedo control tower above the rear superstructure. The anti-aircraft guns were controlled by a simple 2 m (6 ft 7 in) rangefinder mounted on the aft superstructure.

Opancerzenie

W przeciwieństwie do innych brytyjskich krążowników liniowych większość pancerza okrętów typu Courageous była wykonana ze stali o dużej wytrzymałości na rozciąganie - stali, która na innych okrętach jest używana do tworzenia konstrukcji jednostek. Pancerz burtowy składał się z 51 mm pasa przykrytego drugą warstwą o grubości 25 mm. Pas burtowy był zastosowany od barbety do barbety z 25 mm przedłużeniem zastosowanym na

nie rozumiem tego fregmentu na tyle by go tłumaczyć. Powstawiałem rozmiary w metrach koło convertów, więc będzie tobie łatwiej.

Unlike on other British battlecruisers, the bulk of the armour of the Courageous-class ships was made from high-tensile steel, a type of steel used structurally in other ships. Their waterline belt consisted of 2 in (51 mm) covered by a 1 in (25 mm) skin. It ran from barbette to barbette with a one-inch extension forward to the two-inch forward bulkhead well short of the bow. The belt had a height of 23 ft (7,0 m) 7.0 m, of which 18 in (0,5 m) 0.5 m was below the designed waterline. From the forward barbette a three-inch bulkhead extended out to the ship's side between the upper and lower decks and a comparable bulkhead was in place at the rear barbette as well. Four decks were armoured with thicknesses varying from 75 do 3 in (1.905 do 76 mm) 19 to 76 mm, with the greatest thicknesses over the magazines and the steering gear. After the loss of three battlecruisers to magazine explosions during the Battle of Jutland, 110 angleških ton (112 t) 110 long tons (112 t) of extra protection was added to the deck around the magazines.

The turrets, barbettes and conning tower were made from Krupp cemented armour. The turret faces were 9 in (229 mm) 229 mm thick while their sides ranged from 7 do 9 in (178 do 229 mm) 178 to 229 mm in thickness and the roof was 45 in (1.143 mm) 114 mm thick. The barbettes had a maximum thickness of 6 do 7 in (152 do 178 mm) 152 to 178 mm above the main deck, but reduced in thickness to 3 do 4 in (76 do 102 mm) 76 to 102 mm between the lower and main decks. The conning tower armour was 10 in (254 mm) thick and it had a three-inch roof. The primary fire-control director atop the conning tower was protected by an armoured hood. The face of the hood was six inches thick, its sides were two inches thick and its roof was protected by three inches of armour. A communications tube with three-inch sides ran from the conning tower down to the lower conning position on the main deck. The torpedo bulkheads were increased during building from 75 in (1.900 mm) to 15 in (380 mm) 19 mm do 38 mm in thickness.

Wszystkie trzy okręty były wyposażone w płytkie bąble przeciwtorpedowe ??zintegrowane z kadłubem??, które miały za zadanie: zdetonować torpedę zanim ta dotarła do kadłuba właściwego oraz skierować wybuch w stronę powierzchni wody zamiast w kierunku okrętu. Jednak późniejsze testy dowiodły że bąble nie były odpowiednio głębokie by prawidłowo wypełniać swoje zadanie oraz brakowało w nich warstw pustych i pełnych przedziałów, które były potrzebne do zaabsorbowania siły eksplozji.

All three ships were fitted with a shallow anti-torpedo bulge integral to the hull which was intended to explode the torpedo before it hit the hull proper and vent the underwater explosion to the surface rather than into the ship. However, later testing proved that it was not deep enough to accomplish its task as it lacked the layers of empty and full compartments that were necessary to absorb the force of the explosion.

Conversions

Sopwith Pup dokonuje nieudanej próby lądowania na przednim pokładzie lotniczym "Furious", 7 sierpnia 1917

HMS "Furious" został wyposazony w czasie I wojny światowej w pokład startowy i pokład do lądowania, ale ten ostatni okazał się być mocno bezużyteczny z powodu silnych prądów powietrznych tworzących się dookoła nadbudówki oraz gazów wylotowych pochodzących z komina. Został odstawiony do rezerwy po wojnie, ale przerobiono go na lotniskowiec pomiędzy czerwcem 1921 a wrześniem 1925. Jego projekt bazował na bardzo ograniczonych doświadczeniach zdobytych w czasie służby dwóch pierwszych brytyjskich lotniskowców: HMS "Argus" (mniej niż trzy lata służby) i HMS "Eagle" (na którym odbyto tylko 143 lądowania podczas wstępnych prób morskich w 1920.

Furious had been fitted during the First World War with a flying-off and landing deck, but the latter proved largely unusable because of the strong air currents around the superstructure and exhaust gases from the funnel. She was laid up after the war, but was converted to an aircraft carrier between June 1921 and September 1925. Her design was based on the very limited experience gained with the first two British carriers: Argus, less than three years old, and Eagle, which had only carried out 143 deck landings during preliminary sea trials in 1920. Nadbudówki, maszty, komin oraz pokład do lądowania został usunięty z "Furious". Zabudowano na nim pokład lotniczy o rozmiarach ????, który ciągnął się przez ponad 3/4 długości jednostki. Pokład nie był poziomy - wznosił się do góry od około 3/4 długości (patrząc od strony rufy) by pomóc zwolnić lądujące samoloty, nie mające w czasach projektowania okrętu hamulców. Liny hamujące w tej epoce, o długości ????, nie miały na celu zatrzymanie lądującego samolotu - prędkość lądowania w tych czasach była wystarczająco niska, że było to zbędne biorąc pod uwagę wiatr od dziobu - ale by zapobiec wypadnięciu samolotu za burtę. Kilka projeków pokładu lotniczego zostało przetestowanych w tunelu aerodynamicznym w National Physical Laboratory, co pozwoliło na stwierdzenie, że szczególny eliptyczny kształt i zaokrąglone brzegi minimalizują turbulencje. By zminimalizować powstawanie turbulencji nad pokładem lotniczym "Furious" był jednostką gładkopokładową i nie miał wysepki, ???tak jak??? "Argus". Był on jednak wyposażony w podnoszoną sterówkę, którą umieszczono w przedniej części pokładu lotniczego.

Furious's superstructure, masts, funnel and landing deck were removed and she was given a 576 krat 92 ft (175,6 krat 28,0 m) flight deck that extended over three-quarters of her length. This flight deck was not level; it sloped upwards about three-quarters of the way from the stern to help slow down landing aircraft, which had no brakes at the time it was designed. That era's fore-and-aft arresting gear, initially 320 ft (97,5 m) long on Furious, was not intended to stop landing aircraft—the landing speeds of the time were low enough that this was unnecessary given a good headwind—but rather to prevent aircraft from veering off to one side and potentially falling off the flight deck. Various designs for the flight deck were tested in a wind tunnel by the National Physical Laboratory which showed that the distinctive elliptical shape and rounded edges minimised turbulence. To minimise any turbulence over the flight deck, Furious was flush-decked and lacked an island, like Argus; instead she was provided with a retractable charthouse at the forward end of the flight deck.

A two-level hangar was built under the flight deck, each level being 15 ft (4,6 m) high. The lower hangar was 550 ft (167,6 m) long by 35–50 ft (10,7–15,2 m) wide and the upper was 520 krat 50 ft (158,5 krat 15,2 m). Each hangar could be sectioned off by electrically operated steel shutters on rollers. Her boilers were ducted down the side of the ship to exhaust either out of gratings at the rear of the flight deck, or, when landing operations were in progress, out of the side of the lower hangar at the rear of the ship. This solution proved to be very unsatisfactory as it consumed valuable space, made parts of the lower hangar unbearable and interfered with landing operations to a greater or lesser degree. Her original flying-off deck remained in place for use by small aircraft like fighters so that the ship could simultaneously land aircraft on the main flight deck while fighters were taking off on the lower deck and could speedily launch her aircraft from both decks. Doors at the forward end of the upper hangar opened onto the lower flying deck. Two 47 krat 46 ft (14,3 krat 14,0 m) lifts (elevators) were installed to transfer aircraft between the flight deck and hangars. Two 600 imp gal (2.700 l; 720 US gal) ready-use petrol tanks were provided for aircraft and the ship's boats on the upper deck. An additional 20.000 imp gal (91.000 l; 24.000 US gal) of petrol were in bulk storage. The longitudinal arresting gear proved unpopular in service and it was ordered removed in 1927 after tests aboard Furious in 1926 had shown that deck-edge palisades were effective in reducing cross-deck gusts that could blow aircraft over the side. Furious's long exhaust ducting hampered landing operations, and restricted the size of the hangars and thus the number of aircraft that she could carry.

Aerial view of Glorious, 1936

Glorious and Courageous were converted to aircraft carriers after Furious began her reconstruction, Courageous at Devonport starting on 29 June 1924, and Glorious at Rosyth on 14 February 1924. The latter was moved to Devonport to complete the conversion after Furious was finished. Their design was based on Furious with a few improvements based on experience gained since she was designed. All superstructure, guns, and fittings down to the main deck were removed. A two-storey hangar, each level 16 ft (4,9 m) high and 550 ft (167,6 m) long, was built on top of the remaining hull; the upper hangar level opened onto a short "flying-off deck", below and forward of the main flight deck. Two slightly larger 46 krat 48 ft (14,0 krat 14,6 m) lifts were installed fore and aft in the flight deck. An island was added on the starboard side with the bridge, flying control station, and funnel, as an island did not create as much turbulence as had been earlier feared. By 1939 both ships could carry 34.500 imp gal (157.000 l; 41.400 US gal) of petrol.

Description

The Courageous-class ships had an overall length of 786 ft 9 in (239,8 m), a beam of 90 ft 6 in (27,6 m), and a draught of 28 ft (8,5 m) at deep load. These were increases of 9 ft 6 in (2,9 m) in beam and over 2 ft (0,6 m) in draught compared to their earlier incarnations as battlecruisers. They displaced 24.210 angleških ton (24.600 t) at normal load and 26.990 angleških ton (27.420 t) at deep load, increases of over 3.000 angleških ton (3.000 t). Their metacentric height declined from 6 ft (1,8 m) at deep load to 44 ft (13,4 m) and the ships had a complete double bottom. In 1939, Courageous had a complement of 807 officers and enlisted men, plus 403 men in her air group.

Their half-sister Furious was the same length, but had a beam of 89 ft 075 in (29,0 m), and an average draught of 27 ft 3 in (8,3 m) at deep load, two feet deeper than before the conversion. She displaced 22.500 angleških ton (22.900 t) at normal load and 26.500 angleških ton (26.900 t) at deep load, over 3,000 long tons more than her previous displacement of 19.513 angleških ton (19.826 t) at load and 22.890 angleških ton (23.260 t) at deep load. Furious's metacentric height was 36 ft (11,0 m) at deep load, a reduction of 148 ft (45,1 m) after her conversion. In 1932, Furious had a complement of 738 officers and enlisted men, plus 468 men in her air group.

Propulsion

The Courageous-class ships were the first large warships in the Royal Navy to have geared steam turbines. Arranged in two engine rooms, each of the turbines drove one of the four propeller shafts. Furious's propellers were 11 ft 6 in (3,5 m) in diameter. The turbines were powered by 18 Yarrow small-tube boilers equally divided among three boiler rooms. The turbines were designed to produce a total of 90.000 shp (67.000 kW) at a working pressure of 235 psi (1.620 kPa; 17 kg/cm²). No significant changes to the machinery were made during the conversion process to any of the three ships, but their increased displacement reduced their speed to approximately 30 kn (56 km/h; 35 mph).

Furious's fuel capacity was increased by 700 angleških ton (710 t) during her reconstruction, which increased her range to 7.480 nmi (13.850 km; 8.610 mi) at a speed of 10 kn (19 km/h; 12 mph). The maximum fuel capacity of Courageous and Glorious was increased during the conversion to 3.800 angleških ton (3.900 t) of fuel oil, giving them an endurance of 6.630 nmi (12.280 km; 7.630 mi) at 10 knots.

Armament

One of the 5.5 inch guns from Furious, redeployed in the Faeroes

Furious retained ten of her original eleven breech-loading BL 5.5-inch Mk I guns, five on each side, for self-defence from enemy warships. They fired 82 lb (37 kg) projectiles at a muzzle velocity of 2.790 ft/s (850 m/s). Their maximum range was 16.000 yd (15.000 m) at their maximum elevation of 25°, and the rate of fire was 12 rounds per minute.

Half a dozen QF 4-inch Mark V guns replaced her original anti-aircraft guns. Four were mounted on the sides of the flying-off deck and two on the quarterdeck. They had a maximum depression of −5° and a maximum elevation of 80°. The guns fired a 31 lb (14 kg) high explosive (HE) shell at a muzzle velocity of 2.387 ft/s (728 m/s) at a rate of 10 to 15 rounds per minute. The guns had a maximum ceiling of 31.000 ft (9.400 m), but an effective range of much less. The four guns on the flying-off deck were removed during trials of the lower flight deck in 1926–27, but only two were replaced when the trials were concluded.

Four single QF 2-pounder pom-poms were installed by 1927. During Furious's September 1930 – February 1932 refit, her anti-aircraft outfit was changed by the substitution of two eight-barrel 2-pounder pom-pom mounts for the forward 4-inch guns on the flying-off deck removed earlier. The Mark V mount could depress to −10° and elevate to a maximum of 80°. The Mark VIII 2-pounder gun fired a 40 mm (1,6 in) 91 lb (41 kg) shell at a muzzle velocity of 1.920 ft/s (590 m/s) to a distance of 3.800 yd (3.500 m). The gun's rate of fire was approximately 96–98 rounds per minute.

The 55 in (1.400 mm) and 4 in (102 mm) guns were replaced during Furious's refit in early 1939 by a dozen QF 4-inch Mk XVI guns in twin dual-purpose Mark XIX mounts. One mount each was on the former flying-off deck and the quarterdeck while the other four were mounted two per side. The Mark XIX mount could depress to −10° and elevate to a maximum of 80°. The Mark XVI gun fired 15–20 35 lb (16 kg) HE shells per minute at a muzzle velocity of 2.660 ft/s (810 m/s). Against surface targets it had a range of 19.850 yd (18.150 m) and a maximum ceiling of 31.000 ft (9.400 m), but an effective anti-aircraft range of much less. Two more Mark V 2-pounder mounts were added fore and aft of the newly added island at the same time.

During the Second World War, Furious, the only surviving ship of the three, received an eventual total of 22 manually operated automatic 20 mm Oerlikon light anti-aircraft (AA) guns, which replaced the single quadruple Vickers .50-calibre machine gun mount. The Oerlikon fired a 272 lb (123 kg) HE shell at a muzzle velocity of 2.750 ft/s (840 m/s). The maximum ceiling was 10,000 feet and the maximum range was 4.800 yd (4.400 m) although the effective range was under 1.000 yd (910 m). The cyclic rate of fire was 450 rounds per minute, but the practical rate was between 250 and 320 rounds per minute owing to the need to reload magazines.

Pierwotnie Admiralicja rozważała uzbrojenie "Courageous" i "Glorious" w mieszaninę dział przeciwlotniczych i przeciwokrętowych, ale to rozwiązanie odrzucono i zdecydowano się na montaż 16 uniwersalnych dział QF 4.7-inch Mark VIII, na pojedynczych podstawach z wysokimi kątami podniesienia. Po jednej podstawie zamontowano po bokach dolnego pokładu lotniczego, a parę na ???ćwierćdeku???. Pozostały tuzin rozmieszczono na burtach okrętu. Podstawy te mogły prowadzić ogień z podniesieniami od −5° do +90°. Działa Mark VIII strzelały pociskiem o wadze ???? z prędkością wylotową ???? i szybkostrzelnością dwunastu pocisków na minutę. Działa miały maksymalną ????donośność??? ale zasięg efektywny był znacznie mniejszy. Ich zasięg maksymalny przeciw celom morskim wynosił ????.

A mix of single-purpose anti-surface and anti-aircraft guns in various sizes was considered for Courageous and Glorious by the Admiralty, but was ultimately rejected for a dual-purpose armament of sixteen QF 4.7-inch Mark VIII guns in single high-angle mounts. One mount was on each side of the lower flight deck and a pair were on the quarterdeck. The remaining twelve mounts were distributed along the sides of each ship. These mounts could depress to −5° and elevate to a maximum of 90°. The Mark VIII guns fired a 50 lb (23 kg) HE shell at a muzzle velocity of 2.457 ft/s (749 m/s) at a rate of eight to twelve rounds per minute. The guns had a maximum ceiling of 32.000 ft (9.800 m), but an effective range of much less. They had a maximum range of 16.160 yd (14.780 m) against surface targets.

W czasie remontów w połowie lat 30. XX wieku oba okręty otrzymały wiele podstaw 2 funtowych pom-pomów. "Courageous" otrzymał trzy czterodziałowe podstawy Mark VII, po jednej na każdej burcie po bokach pokładu startowego, z przodu dział kal. ???, a jedną za wysepką na pokładzie lotniczym (dwie z nich zostały przeniesione z pancernika HMS "Royal Sovereign"). "Glorius" otrzymał trzy ???ośmiodziałowe podstawy Mark VI w tych samych miejscach. Oba okręty otrzymały cztery chłodzone cieczą karabiny maszynowe Vickers kal. 12,7 mm na jednej poczwórnej podstawie. Podstawy te prowadzić ogień z kątami podniesienia od −10° do +70°. Karabiny maszynowe strzelały pociskiem o wadze ??? z prędkością wylotową ???. Dawało to maksymalny zasięg ????, ale zasięg efektywny wynosił jedynie ????. Okręty nie otrzymały dodatkowych dział do momentu zatopienia na początku II wojny światowej.

During refits in the mid-1930s, both ships received multiple 2-pounder pom-pom mounts. Courageous received three quadruple Mark VII mounts, one on each side of the flying-off deck, forward of the 4.7-inch guns, and one behind the island on the flight deck (two of these were transferred from the battleship Royal Sovereign). Glorious received three octuple Mark VI mounts in the same locations. Both ships received four water-cooled .50-calibre Mark III machine guns in a single quadruple mounting. This mount could depress to −10° and elevate to a maximum of 70°. The machine guns fired a 1.326 oz (37.600 g) bullet at a muzzle velocity of 2.520 ft/s (770 m/s). This gave the gun a maximum range of about 5.000 yd (4.600 m), although its effective range was only 800 yd (730 m). Neither ship had any further guns added before they were sunk early in the war, in 1939 and 1940, respectively.

Fire control and radar

To assist its weapon systems in hitting their target, Furious was completed with one fire-control system for each side, with separate directors for low-angle and high-angle guns. The 5.5-inch guns were centrally controlled by a Dreyer Fire-Control Table on the lower deck while the 4-inch guns had their mechanical computers next to their directors. The existing fire-control directors were removed when Furious received her new dual-purpose 4-inch mountings in 1939. New high-angle directors, including two for the pom-poms, were mounted on top of the new island and on the former lower flight deck. Over the course of the war Type 285 gunnery radars were mounted on top of the high-angle directors. She also received a Type 290 air-search radar.

By zwiększać celnośc systemów artyleryjskich "Furious" został wyposazony w jeden system naprowadzania ognia na każdej burcie, z osobnymi ???dalocelownikami??? dla dział o niskich i wysokich (plot) kątach poniesienia. ??5,5 calowe??? działa były kontrolowane centralnie przez ???system Treyera??? na dolnym pokładzie. Działa kal. ??? były wyposazone w mechaniczne ???komputery/przeliczniki??? umieszczone bezpośrednio w pobliżu dalocelotników. Istniejący system kontroli ognia został usunięty, gdy "Furious" otrzymał nowe uniwersalne podstawy dział kal. 102 mm w 1939. Nowe uniwersalne dalocelowniki, w tym dwa dla pom-pomów, zostały zamontowane na szczycie nowej wysepki lotniskowca, oraz na dawnym dolnym pokładzie lotniczym. W czasie wojny radary artyleryjskie typu 285 zostały zamontowane na dachach dalocelowników. Okręt otrzymał także radar typu 290, służący do wykrywania samolotów.

Courageous was initially fitted only with low-angle directors for her guns, but these were replaced by dual-purpose directors when she was refitted in 1930. (Glorious, completed later, had hers from the beginning.) Neither ship was fitted with radar before its early loss.

"Courageous" został początkowo wyposażony jedynie w ??? o niskich kątach, dopiero w 1930, w czasie remontu zostały one zastąpione przez uniwersalne ??? ("Glorious", ukończony później, otrzymał swoje od początku). Żaden z okrętów nie został wyposażony w radar przed zatopieniem.

Protection

Niewiele pancerza poza barbetami zostało usuniętego w czasie konwersji na lotniskowce. ??? grodzie zostały poprowadzone przez miejsca, w których dawniej znajdowały się barbety. Pokład lotniczy miał grubość ????.

Little armour other than that of the barbettes was removed during their conversion to aircraft carriers. The transverse bulkheads were carried through the locations of the former barbettes. The flight deck was 625 in (15.900 mm) in thickness.

W przeciwieństwie do innych brytyjskich krążowników liniowych większośc pancerza okrętów typu było wykonanych ze stali HTS, typu zwykle używanego do budowy struktur na innych okrętów. Ich pancerz na linii wodnej składał się z pasa o grubości ??? stali HTS pzrykrytego przez warstwe ??? o grubości ???. W taki sposób zabezpieczono około dwie trzecie okrętu,???with a one-inch extension forward to the two-inch forward transverse bulkhead well short of the bow. ??? Pas miał wysokość ???, z czego ??? znajdowało się pod projektowaną linią wodną. Od dawnej przedniej barbety ???76 mm grodź??? została przedłużona wzdłuż burt pomiędzy górnym i dolnym pokładem. Podobne zabezpieczenie zastosowano w miejscu dawnej tylnej barbety. Cztery pokłady były opancerzone stalą o grubości wahającej się od ??? do ??? nad magazynami i maszyną sterową. Po bitwie jutlandzkiej na okrętach zmaontowano dodatkowe opancerzenie o wadze ???110 ton??? by zabezpieczyć pokłady w pobliżu magazynów.

Unlike other British battlecruisers, the bulk of the armour of the Courageous-class ships was made from high-tensile steel (HTS), a type of steel used structurally in other ships. Their waterline belt consisted of 2 in (51 mm) of HTS covered by a 1 in (25 mm) thick mild steel skin. It protected roughly the middle two-thirds of the ship with a one-inch extension forward to the two-inch forward transverse bulkhead well short of the bow. The belt had a height of 23 ft (7,0 m), of which 18 in (0,5 m) was below the designed waterline. From the former forward barbette a three-inch bulkhead extended out to the ship's side between the upper and lower decks and a comparable bulkhead was in place at the former location of the rear barbette as well. Four decks were armoured with thicknesses varying from 075 do 3 in (1.905 do 76 mm), thickest over the magazines and the steering gear. After the Battle of Jutland, 110 angleških ton (110 t) of extra protection was added to the deck around the magazines.

Grodzie torpedowe zostały pogrubione w czasie budowy z ??? do ????. Wszystkie trzy jednostki zostały wyposażone w płytkie ???zintegrowane??? bąble przeciwtorpedowe, które miały za zadanie zdetononwanie torped zanim trafiłyby one kadłub właściwy, oraz skierowanie wybuchu podwodnego ku powierzchni, z dala od okrętu. Jednak późniejsze testy udowodniły że ten system nie sięga odpowiednio głęboko by spełniać swoje zadania oraz że brakuje mu warstw pustych i wypełnionych przedziałów, które są niezbędne by zaabsorbować siłę eksplozji.

The torpedo bulkheads were increased during building from 075 in (1.900 mm) to 15 in (380 mm) in thickness. All three ships were fitted with a shallow anti-torpedo bulge integral to the hull, which was intended to detonate the torpedo before it hit the hull proper and deflect the underwater explosion to the surface, away from the ship. However later testing proved that it was not deep enough to accomplish its task and that it lacked the layers of empty and full compartments that were necessary to absorb the force of the explosion.

Air groups

Furious in the mid-1930s with a flight of Blackburn Baffin torpedo bombers overhead

Grupy lotnicze

"Furious" w połowie lat 30. z przelatującym kluczem bombowców torpedowych Blackburn Baffin

Normalnie "Furious" mógł przenosić jedynie około 36 samolotów. W latach 20 oznaczało to jeden ??? (eskadrę po 1932) myśliwców (Fairey Flycatcher), dwie samolotów ???obserwacyjnych??? (Blackburn Blackburn lub Avro Bison), jedną obserwacyjno rozpoznawczych (Fairey IIID), oraz dwie bombowców torpedowych (Blackburn Dart). W 1935 bazowało na nim jedna eskadra myśliwców wyposażona w samoloty Hawker Nimrod i Hawker Osprey, jedna eskadra bombowców torpedocyh Blackburn Baffin, jedna eskadra samolotów obserwacyjnych Fairey IIIF. W czasie II wojny światowje lotniskowiec typowo przenosił jedną eskadrę myśliwską oraz ???dwie inne eskadry, których skład był często dostosowywany w zależności od wykonywanych misji.

Normally, Furious could carry only about 36 aircraft. In the 1920s this commonly meant one flight (squadrons after 1932) of fighters (Fairey Flycatcher), two of spotters (Blackburn Blackburn or Avro Bison), one spotter reconnaissance (Fairey IIID) and two flights of torpedo bombers (Blackburn Dart). In 1935 there was one squadron of fighters with Hawker Nimrods and Hawker Ospreys, one squadron of Blackburn Baffin torpedo bombers and one squadron of Fairey IIIF spotters. During the Second World War, the carrier typically carried a single fighter squadron and two of strike aircraft of various types, although the mix was often adjusted for specific missions.

Courageous and Glorious were generally similar except that they carried a total of 48 aircraft. They commonly flew the same types of aircraft as Furious, although they are also known to have flown the Fairey Seal, the Blackburn Shark, and the Blackburn Ripon.

"Courageous" i "Glorious" były ogólnie rzecz biorąc podobne, poza tym że mogły przenosić razem 48 samolotów. Powszechnie używały tych samych typów samolotów jak "Furious", poza tym bazowały na nich także samoloty Fairey Seal, Blackburn Shark iBlackburn Ripon.

USS Hawai

After her launch on 3 November 1945, Hawaii began fitting out, but post-war budget cutbacks necessitated the cancellation of the ship on 17 February 1947. For a time it was planned that she would be converted to be the U.S.' first guided missile cruiser, but this did not come to fruition. A conversion to a large command ship was later contemplated; planning went far enough that money was allocated in the 1952 budget for this purpose, but with one (Northampton) complete and a second (Wright) already chosen, no work was started upon Hawaii. Having been laid up for twelve years, the ship was towed to breakers to be scrapped on 20 June 1959.

Po zwodowaniu 3 listopada 1945 rozpoczęto prace wyposażeniowe, ale powojenne cięcia kosztów wojskowych spowodowały że 17 lutego 1947 anulowano kontrakt na budowę. Przez pewien czas planowano przebudowę jednostki na pierwszy amerykański krążownik rakietowy, ale plany te nie zostały zrealizowane. Następnie rozważano przebudowę na duży okręt dowodzenia. Tym razem plany poszły dalej i przeznaczono pieniądze w budżecie na ten cel. W pierwszej kolejności wydano je na ukończenie USS Northampton, oraz na USS Wright, a prac nad Hawai nie rozpoczęto. Po dwunastu latach w rezerwie okręt został odholowany do stoczni złomowej 20 czerwca 1959.

Design and description

The initial impetus for the design of the Alaska class came from the commerce-raiding abilities of German and Japanese ships; the three Deutschland-class cruisers, also known as "pocket battleships", the two Scharnhorst-class battleships, and Japan's large force of both heavy and light cruisers. By the time that they were built, their role had expanded to protect carrier groups. It was thought that the class's bigger guns, greater size and higher speed would give them a marked advantage in this role over heavy cruisers, and they would also provide insurance against reports that Japan was building "super cruisers" more powerful than American cruisers limited by the London Naval Treaty.

Pierwszym impulsem do budowy jednostek typu Alaska były charakterystyki nowych niemieckich i japońskich okrętów. Trzy krążowniki typu Deutschland (znane także jako pancerniki kieszonkowe) oraz dwa pancerniki typu S???, oraz grupa japońskich krążowników lekkich i ciężkich. Do czasu gdy zbudowano amerykańskie jednostki, ich rola została także rozśzerzona do obrony grup lotniskowcowych. Sądzono że duży kaliber dział, duże rozmiary oraz wysoka prędkość da im znaczącą przewagę nad krążownikami ciężkimi. Cechy te miały także zapewnić bezpieczeństwo przed nowymi japońskimi "superkrążownikami", które miały być silniejsze niż amerykańskie krążowniki budowane zgodnie z londyńskim traktatem morskim.

Hawaii was 808 ft 6 in (246,43 m) long overall and had a beam of 91 ft 1 in (27,8 m) and a draft of 31 ft 10 in (9,7 m). She displaced 29.779 angleških ton (30.257 t) as designed and up to 34.253 angleških ton (34.803 t) at full combat load. The ship was powered by four General Electric geared steam turbine sets, each driving one propeller, and eight oil-fired Babcock & Wilcox boilers rated at 150.000 shp (110.000 kW) and a top speed of 33 kn (61 km/h; 38 mph). The ship had a cruising range of 12.000 nmi (22.000 km; 14.000 mi) at a speed of 15 kn (28 km/h; 17 mph). She carried four floatplanes, housed in two hangars, with a pair of aircraft catapults mounted amidships.

"Hawaii" miał długość całkowitą ???, szerokość ??? i zanurzenie ???. Miał wyporność projektową ??? i pełną bojową ???. Okręt był napędzany przez cztery zestawy turbin parowych General Electric, każdy napędzał osobną śrubę. Parę do turbin zapewniało osiem opalanych ropą kotłów Babcock & Wilcox, co zapewniało moc 150 000 shp i prędkość maksymalną 33 węzłów. Okręt miał zasięg 12 000 mil przy prędkości 15 węzłów???. Miał być także wyposażony w cztery wodnopłatowce, umieszczone w dwóch hangarach, startujące z dwóch katapult zamontowanych na śródokręciu.

The ship was armed with a main battery of nine 12 inch L/50 Mark 8 guns in three triple gun turrets, two in a superfiring pair forward and one aft of the superstructure. The secondary battery consisted of twelve 5-inch L/38 dual-purpose guns in six twin turrets. Two were placed on the centerline superfiring over the main battery turrets, fore and aft, and the remaining four turrets were placed on the corners of the superstructure. The light anti-aircraft battery consisted of 56 quad-mounted 40 mm (1,6 in) Bofors guns and 34 single-mounted 20 mm (0,79 in) Oerlikon guns. A pair of Mk 34 gun directors aided gunlaying for the main battery, while two Mk 37 directors controlled the 5-inch guns and a Mk 57 director aided the 40 mm guns. The main armored belt was 9 in (229 mm) thick, while the gun turrets had 128 in (3.251 mm) thick faces. The main armored deck was 4 in (102 mm) thick.

Główną artylerię miało stanowić dziewięć dział kal. ??? umieszczonych w trzydziałowych wieżach. Dwie z nich miały być umieszczone w superpozycji na dziobie, jedna na rufie. Artyleria średniego kalibru składała się z dwunastu dzial uniwersalnych kal. ??? umieszczonych w sześciu wieżach dwudziałowych. Dwie były umieszczone w superpozycji za głównymi działami na dziobie i na rufie, pozostałe cztery ustawiono na rogach nadbudówki. Lekka artyleria przeciwlotnicza składała się z 56 dział Bofors kal. 40 mm montowanych na czterodziałowych podstawach oraz 34 dział Oerlikon kal. 20 mm montowanych na pojedynczych podstawach. Para ???dalocelowników??? pomagała w prowadzeniu ognia dział artylerii głównej natomiast dwa ???dalocelowniki??? Mk. 37 wspierały działa kal. 127 mm. Do celowania działami kal. 40 mm stosowano ???dalocelownik??? Mk 57. Główny pas pancerny na burcie miał grubość ???, wieże działowe miały ściany przednie o grubości ???. Główny pokład pancerny miał grubość ???.

Budowa, planowane przebudowy i dalsze losy

Along with the five Montana-class battleships and the final three Alaska-class cruisers, the construction of Hawaii was suspended in May 1942 before work began. This freed materials and facilities so that they could be used to build additional ships which could be completed faster and were needed in the war zones, like anti-submarine escorts. Over 4.000 angleških ton (4.100 t) of steel plates and shapes which had been destined for Hawaii was redirected to other ships in July 1942. However, Hawaii was added back onto the construction queue on 25 May 1943, unlike CB-4 through CB-6, which were canceled on 24 June 1943. Her keel was laid on 20 December 1943, and she was finally launched on 3 November 1945, about two years after Guam. The ship was sponsored by Mary P. Farrington, the wife of the delegate from the Territory of Hawaii to the United States House of Representatives, Joseph Farrington. After her launch, little, if any, work was done before construction was halted in either February or April 1947 due to the reduction in defense expenditures after World War II; the ship was 82.4% complete when work was halted. The turrets for the main battery had been fitted and the superstructure was mostly finished, although the former were removed when the ship was moved into the reserve fleet at the Philadelphia Naval Shipyard.

Wraz z pięcioma pancernikami typu Montana oraz trzema jednostkami typu Alaska bydowa "Hawaii" została zawieszona w maju 1942, zanim rozpoczęto prace. Pozwoliło to na zwolnienie zarezerwowanych materiałów i stoczni, przez co mogły być one użyte do budowy, bardziej potrzebnych na tym etapie wojny, jednostek ZOP. Ponad 4000 ton stali przeznaczonych na krązowink zostało przeznaczonych do budowy innych jednostek w lipcu 1942. Jednak krążownik ponownie dodano do kolejki jednostek oczekujących na budowę 25 maja 1943, w przeciwieństwie do siostrzanych CB-4, 5, 6, które anulowano ostatecznie 24 czerwca 1943. Stępkę okrętu położono 20 grudnia 1943, zwodowano go 3 listopada 1945, około dwa lata po "Guam". Matką chrzestną okrętu została pani Farrington, żona ????. Po zwodowaniu prawdopodobnie prowadzono jedynie bardzo ograniczone prace wykończeniowe, a cały proces zatrzymano w lutym lub kwietniu 1947. Okręt był wtedy ukończony w 82,4%. Wieże artylerii głównej były zamontowane, a nadbudówka w większości ukończona. ???Wieze??? usunięto jednak z okrętu, gdy ten został przesunięty do rezerwy w Philadelphia Naval Shipyard.

Projekt krążownika rakietowego

Similar to the incomplete battleship Kentucky, Hawaii was considered for a conversion to be a test platform for the development of guided missiles in September 1946. Designated CB(SW), the cruisers' gun armament would have consisted of sixteen 3-inch/70 caliber guns in eight dual mounts. Most missiles would have been mounted toward the bow, while two "missile launching pits" would be located near the stern. For this task, no armor would have been needed, and previously installed armor was to be taken off the ship when required. These plans never came to fruition, so Hawaii remained in the Reserve Fleet, still incomplete.

Podobnie jak nieukończony pancernik Kentucky we wrześniu 1946 rozważano przebudowę "Hawaii" na platformę do testów nad rozwojem rakiet kierowanych. Po otrzymaniu oznaczenia CB(SW) i przebudowie uzbrojenie krązownika miałoby się składać z szesnastu dział kal. ??? w ośmiu podwójnych podstawach. Większość rakiet miała być zamontowana na dziobie, ale dwie "wyrzutnie rakiet" miałyby zostać umieszczone niedaleko ???rufy???. Do tego zadania nie było potrzebne opancerzenie, więc planowano że już zainstalowane płyty pancerza miałyby zostać zdemontowane. Plany te jednak nie zostały wcielone w życie i okręt pozostawał nieukończony we flocie rezerwowej.

Two years later, in 1948, a similar conversion plan was put forth. This plan, designated Project SCB 26A, proposed that Hawaii be converted into a Ballistic Guided Missile Ship. This plan called for Hawaii to be completed with 12 vertical launchers for U.S.-made V-2 short-range ballistic missiles and 6 launchers for the SSM-N-2 Triton surface-to-surface cruise missile. Triton was an attempt to give the Navy a reliable cruise missile that it could launch off of its ships. The design process began with an approval from the U.S. Navy in September 1946. After "formulating performance objectives and possible design baselines", the designers settled on attempting to fit a 36.000 lb (16.000 kg) ramjet-powered cruiser missile onto solid-fuel rocket boosters that could carry the missile 2.000 nmi (3.700 km; 2.300 mi) at Mach 1.6–2.5 in 1950. After lowering the ambitious goals to more realistic levels in 1955, a fully operational version was expected by 1965, but with tests for the SSM-N-9/RGM-15 Regulus II planned for that year and the up-and-coming UGM-27 Polaris submarine-launched cruise missile, the project was terminated in 1957.

Dwa lata później, w 1948, ponownie rozważano taką przebudowę. Plan oznaczony jako ????, proponował przebudowę "Hawaii" na okręt wyposażony w rakiety balistyczne. Zakładano ukończenie jednostki uzbrojonej w 12 pionowych wyrzutni produkowanych w Stanach niemieckich rakiet V-2 oraz 6 wyrzutni rakiet powierzchnia-powierzchnia Triton. Triton był próbą stworzenia przez US Navy ???wiarygodnej rakiety???, która mogłaby być wystrzeliwana z okrętów. Proces projektowy rozpoczął się od akceptacji przez Marynarkę we wrześniu 1946. Po sformułowaniu celów wydajnościowych i możliwych podstaw projektowych projektanci skoncentrowali się na stworzeniu rakiety ??? z napędem ram-jet ????. Po obniżeniu wymagań do bardziej realistycznych w 1955, w pełni operacyjna wersja była oczekiwana do 1965, ale testy rakiet Regulus i nadchodzących rakiet Polaris spowodowały anulowanie projektu w 1957.

Hawaii would have also been able to launch the JB-2 "Loon" cruise missile from a hydraulic catapult installed on her forward flight deck; lastly, an aircraft crane and twin aircraft catapults were to be added on the stern of the ship. Interestingly the conversion, as envisioned, would have looked similar to a completed Graf Zeppelin-class aircraft carrier. The conversion was authorized in the same year (1948) and was scheduled to be completed in 1950; the ship's classification was changed to CBG-3 to reflect the planned overhaul. However, the conversion was canceled in 1949, along with any other plans for surface ships equipped with ballistic missiles, due to the volatility of the rocket fuels and the shortcomings with guidance systems that were available.

Planowano że "Hawaii" będzie mogło wystrzeliwać rakiety manewrujące Loon z hydraulicznej kataputy zainstalowanej na przednim pokładzie. Miano także zamontować dźwig i dwie katapulty na rufie. Co ciekawe, taka przebudowa była bardzo podobna do ostatecznych planów ukończenia lotniskowca Graf Zeppelin. Przebudowę zatwierdzono tego samego roku (1948) i planowano że zostanie zakończona w 1950. W związku z tym zmieniono oznaczenie jednostki na DBG-3, by odzwierciedlić przebudowę. Jednak przebudowa została anulowana w 1949, wraz z innymi planami na nawodne jednostki wyposażone w rakiety balistyczne, z powodu wrażliwości paliwa rakietowego oraz braku odpowiedniej ilości systemów naprowadzania.

Duży okręt dowodzenia

Hawaii being towed to the breakers

Yet another conversion of Hawaii, this time to a "large command ship", was contemplated from August 1951. In this role, she would have been similar to Northampton, but larger. This conversion would have boasted expansive flag facilities and fully capable radar and communication systems for commanding carrier task forces, though there would have been no facilities for amphibious operations. Armament would have consisted of sixteen 5"/54 caliber guns in single mounts; this gun size was specified because 3"/50 caliber guns were believed to be too light. Two radars would have been mounted: an AN/SPS-2 on top of a forward tower, and an AN/SPS-8 on the aft superstructure. In addition, an SC-2 was to be mounted on top of a short tower aft of the stack (though forward of the SPS-8); this would have been used for "troposphere scatter communications".

Kolejną planowaną przebudową jednostki była próba przystosowania go do pełnienia roli dużego okrętu dowodzenia. Rozważano to od sierpnia 1951. Miał on być jednostką podobną do Northampton, ale wiekszą. Przebudowa zwiększyłaby pomieszczenia przeznaczone dla ???oficerów flagowych???, oraz pełen zestaw systemów radarowych i łączności dla dowodzenia zespołami logniskowców, ale nie planowaon pomieszczeń dla operacji desantowych. Uzbrojenie miało się składać z szesnastu dział kal. 127 mm na pojedynczych podstawach, jako że działa kal. ??? uznano za zbyt słabe. Planowano montaż dwóch radarów: ??? na szczycie przedniej wieży nadbudówki oraz ??? na rufowej nadbudówce. Dodatkowo radar ??? miał być zamontowany na szczycie mniejszej nadbudówki na rufie, to urządzenie miało być użyty do ???.

Two Mk37/25 fire-control directors were planned, both fore and aft of the superstructure. The conversion plans were authorized, and her classification was changed to CBC-1 to reflect this on 26 February 1952. Money to begin the project was included in the 1952 budget, but the only work done on the ship was the removal of the 12" turrets, as it was intended that experience from Northampton should be analyzed before a full conversion. However, when it was seen that a smaller and cheaper ship—like the light carrier Wright—could do the same duty, the Hawaii project was canceled in 1953. She reverted to her original designation of CB-3 on 9 September 1954.

Planowano zastosowanie dwóch zestawó kontroli ognia, po jednym na dziobowej i rufowej nadbudówce. Plany przebudowy zatwierdzono, a oznaczenie klasyfikacyjne zmieniono 26 lutego 1952 na CBC-1. Pieniądzen na początek przebudowy zostały zatwierdzone w budżecie na rok 1952, ale jedynymi pracami przeprowadzonymi na jednostce było usuniecie wież dział kal., jako że zamierzano przeanalizować doświadczenia ze służby "Northampton" przed przeprowadzeniem pełnej przebudowy. Jednak kiedy stwierdzono że mniejsza i tańsza jednostka - taka jak lekki lotniskowiec Wright - może pełnić tę samoą rolę, projekt przebudowy "Hawaii" został anulowany w 1953. Oficjalnie oznaczenie zmieniono 9 września 1954 na CB-3.

In February 1957, a study entitled "Polaris Study–CB-3" was published, proposing that Hawaii be stripped of all her guns in favor of twenty Polaris missiles, mounted in the hull vertically in roughly the same location as the third main turret would have been located, two Talos surface-to-air missile (SAM) launchers, one each fore and aft, two Tartar SAMs mounted on either side of the superstructure, and a single ASROC anti-submarine weapon would be mounted where the first and second main turrets would have been placed. Nothing further was done with the study. On 9 June 1958, Hawaii was struck from the Naval Vessel Register and the ship was sold to the Boston Metals Company of Baltimore on 15 April 1959. The still-incomplete Hawaii was towed to Baltimore, arriving there on 6 January 1960, and was subsequently broken up for scrap.

W lutym 1957 opublikowano studium ""??? . Proponowało ono usunięcie z Hawaii wszystkich dział i zamontowanie dwunastu rakiet Polaris, zamontowanych pionowo w kadłubie mniej więcej w miejscu trzeciej wieży artyleryjskiej. Innym wyposazeniem miały być dwie wyrzutnie rakiet przeciwlotniczych Talos (jedna na dziobie, jedna na rufie), dwóch wyrzutni rakiet przeciwlotniczych Tartar zamontowanych po bokach nadbudówki oraz pojedyncza wyrzutnie ASROC która miałabyć zamontowana pomiędzy dawnymi dziobowymi wieżami artyleryjskimi. Projekt nie wyszedł jednak poza stadium studium.