Povzetek

en: see Image:Nederlandgodsdienst1849-en.PNG

de: siehe Image:Nederlandgodsdienst1849-de.PNG

nl: Gegevens in de kaart zijn afkomstig van de volkstellingsuitslagen, te vinden op www.volkstellingen.nl De kaart zelf is eigen werk.

Op gemeenteniveau is telkens met een kleur weergegeven welke godsdienstgroep er de meerderheid heeft: rood voor protestants, groen voor katholiek. Is deze meerderheid groter dan 66,66% (= 2/3 van de bevolking), dan is een donkere kleur gebruikt; is de meerderheid tussen de 50,0% en 66,66%, dan is een lichte kleur gebruikt. Er zijn zeven gemeenten blauw gekleurd: hier is geen van beide groepen in de meerderheid. In zes gemeenten zijn beide groepen ongeveer of precies even groot: Avenhorn (NH), Mijdrecht (Ut), Oegstgeest (ZH), Oudwulven (Ut), Portengen (Ut) en Stad Delden (Ov). De gemeente Tempel (ZH) is onbevolkt en daarom eveneens blauw gekleurd.

Ter aanvulling zijn ook de godsdienstenclaves weergegeven, allemaal katholiek in protestants gebied, voor zover deze niet blijken uit de (lichtere) kleur van de gemeente. Als enclave wordt beschouwd een dorp of groep van dorpen/buurtschappen volledig omringd door andersgodsdienstig gebied, met zelf in meerderheid een afwijkende godsdienst. Er zijn dertien enclaves weergegeven: in Groningen Kloosterburen / Den Hoorn; in Friesland Bakhuizen, Blauwhuis e.o., Buren (op Ameland), Roodhuis e.o. en Sint Nicolaasga; in Drenthe De Maten, Nieuw-Schoonebeek, Steenwijksmoer e.o., Zandberg en Zorgvlied; in Overijssel Slagharen; in Zuid-Holland Achthuizen e.o. (op Goeree-Overflakkee). Dorpen die weliswaar in de eigen gemeente afwijken qua godsdienst, maar grenzen aan of in de buurt liggen van een gebied dat dezelfde godsdienst heeft, zijn niet weergegeven. Uitzondering vormen Nieuw-Schoonebeek en De Maten, die weliswaar grenzen aan katholiek gebied in Duitsland, maar toch zijn weergegeven omdat Duitsland buiten de kaart valt. Na 1849 zijn in het zuidoostelijk veengebied van Drenthe, hoofdzakelijk door immigratie uit Duitsland, nog een aantal in meerderheid katholieke dorpen ontstaan: Barger-Compascuum, Barger-Oosterveld, Klazienaveen-Noord, Weiteveen en Zwartemeer.

Al met al bieden de volkstellinggegevens van 1849, doordat onkerkelijkheid toen nog haast niet bestond, een mooi overzicht van de godsdienstige achtergrond van de verschillende gemeenten en streken in Nederland. Duidelijk zichtbaar is de godsdienstgrens die dwars door Nederland van zuidwest naar oost loopt (grotendeels te herleiden tot de bestandsgrens tijdens het Twaalfjarig Bestand, 1609 - 1621), maar ook opvallend is het gemengde karakter van grote delen van Noord- en Zuid-Holland en Utrecht. De katholieken zijn hier, net als in de enclaves, nakomelingen van hen die tijdens de Reformatie vasthielden aan het 'oude geloof'.

Licenca

I, Dimitri, imetnik avtorskih pravic na tem delu, ga s tem objavlja pod naslednjimi licencami:

Ta dokument je dovoljeno kopirati, razširjati in/ali spreminjati pod pogoji Licence GNU za prosto dokumentacijo, različica 1.2 ali katera koli poznejša, ki jo je objavila ustanova Free Software Foundation; brez nespremenljivih delov ter brez besedil na sprednji ali zadnji platnici. Kopija licence je vključena v razdelek Licenca GNU za prosto dokumentacijo.http://www.gnu.org/copyleft/fdl.htmlGFDLGNU Free Documentation Licensetruetrue

	Datoteka je objavljena pod licenco Creative Commons Priznanje avtorstva-Deljenje pod enakimi pogoji 3.0 Nedoločena.
	Avtorstvo: I, Dimitri
	Dovoljeno vam je: deljenje – reproducirati, distribuirati in javno priobčevati delo predelava – predelati delo Pod naslednjimi pogoji: priznanje avtorstva – Navesti morate ustrezno avtorstvo, povezavo do licence in morebitne spremembe. To lahko storite na kakršen koli primeren način, vendar ne na način, ki bi nakazoval, da dajalec licence podpira vas ali vašo uporabo dela. deljenje pod enakimi pogoji – Če boste to vsebino predelali, preoblikovali ali uporabili kot izhodišče za drugo delo, morate svoj prispevek distribuirati pod enako ali združljivo licenco, kot jo ima izvirnik.
	Ta oznaka dovoljenja je bila datoteki dodana kot del posodobitve licence GFDL.http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/CC BY-SA 3.0Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0truetrue

Datoteka je objavljena pod licenco Creative Commons Priznanje avtorstva 2.5 Generična.

Avtorstvo: I, Dimitri

Dovoljeno vam je:

• deljenje – reproducirati, distribuirati in javno priobčevati delo
• predelava – predelati delo

Pod naslednjimi pogoji:

• priznanje avtorstva – Navesti morate ustrezno avtorstvo, povezavo do licence in morebitne spremembe. To lahko storite na kakršen koli primeren način, vendar ne na način, ki bi nakazoval, da dajalec licence podpira vas ali vašo uporabo dela.

https://creativecommons.org/licenses/by/2.5CC BY 2.5 Creative Commons Attribution 2.5 truetrue

Izberete lahko licenco po svoji izbiri.